اهمیت و کاربرد انواع تست‌های روانشناسی و شخصیت‌شناسی
مطالعات نشان داده است که تست های روانشناسی می‌توانند ما را از طریق جمع‌آوری، تلفیق و تفسیر اطلاعات مربوطه، به اطلاعات بیشتری درباره خصوصیات فردی‌مان برسانند. همراه با تست‌های روان‌شناختی، روانپزشکان و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند از طریق سوابق، مصاحبه با شخص و اعضای خانواده و مشاهدات رفتاری اطلاعات مهمی کسب کنند.
در این مقاله قصد داریم با ارائه تصویری کلی و جامع از تست‌های روان‌شناختی، شما را با اهمیت و کاربردهای انواع مختلف آنها آشنا کنیم. با مطالعه این مطلب می‌توانید با درکی صحیح از حوزه‌های کاربردی این تست‌ها از تست‌های مختلفی که برای هر نوع وجود دارد برای ارتقای شخصی و اجتماعی خود و یا سازمان‌تان استفاده کنید.
تست‌های روان‌شناختی چه چیزی هستند؟
تست های روانشناسی آزمون‌های شفاهی یا کتبی هستند که برای ارزیابی رفتار فرد تشکیل می‌شوند. انواع مختلف تست‌های روان‌شناختی به مردم کمک می‌کنند تا پویایی‌های مختلف انسان را درک کنند. این به ما کمک می‌کند که بفهمیم چرا کسی در چیزی خوب است. درحالی‌که فرد دیگری در کار دیگری خوب عمل می‌کند.
بااین‌حال، انسان‌ها موجودات پیچیده‌ای هستند که نمی‌توانند تحت شاخه‌های خاصی تعریف و طبقه‌بندی شوند.
تست‌های روانشناسی انواع مختلفی دارند:
- – تست هوش
- – تست استعداد
- – آزمون مهارت
- – آزمون نگرش
- – آزمون شخصیت
- – و غیره .
تست روانشناسی عمدتاً برای تشخیص روان‌شناختی، غربالگری نامزدهای شغلی، شناسایی جایگاه‌های علمی، شناسایی رفتارهای خاص، اهداف تحقیقاتی و غیره استفاده می‌شود. طبقه‌بندی آزمون‌های روان‌شناختی می‌تواند بر اساس ماهیت یا عملکرد آنها باشد.
تاریخچه تست شخصیت شناسی …
در امپراطوری چین قدیم در ۲۲ سال قبل از میلاد کارکنان سازمان‌ها هر سه سال یک‌بار توسط نوعی آزمون‌های شفاهی مورد ارزیابی قرار می‌گرفتند که نتایج این آزمون‌ها به‌عنوان ملاکی برای ارزیابی عملکرد و ارتقا آنها مورداستفاده قرار می‌گرفت.
حدود سال ۴۶۰ قبل از میلاد، بقراط اظهار کرد که انسان‌ها دارای “شخصیت” هستند – شخصیتی که از چهار خلق‌وخو متمایز تشکیل شده است .
در سال ۱۸۷۹ ، ویلهلم وونت نه‌تنها “پدر روانشناسی” شد، بلکه اولین کسی شد که بین بدن انسان و نظریه شخصیت انسان تمایز مشخصی قائل شد .
ظهور رویکرد روان پویایی در اواخر ۱۸۰۰ منجر به تغییر فاحش و مؤثری در نحوه مشاهده و درک شخصیت توسط ما در موقعیت‌های اجتماعی با گروهی از افراد شد . زیگموند فروید، بنیان‌گذار رویکرد روان پویایی، اظهار داشت که شخصیت ما بسیار پیچیده‌تر از آنچه در ابتدا گفته شده بود، است و رفتار و شخصیت ما تحت تأثیر انگیزه‌های ذاتی و نیازهای ما است .
کارل یونگ این مطلب را مطرح کرد که فقط چهار اولویت شخصیت انسانی وجود دارد: حس، شهود، تفکر و احساس، اینها بر شخصیت ما تأثیر می‌گذارند . دهه ۱۹۰۰ منجر به افزایش علاقه به انجام تست شخصیت شناسی و ارزیابی به‌ویژه در محل کار شد.
ورق داده‌های شخصی وودورث اولین آزمون شخصیت شناسی مدرن بود که اختراع شد. و ارتش آمریکا برای تشخیص اینکه چه تعدادی از افراد دچار اختلال روانی حاصل از صدای انفجار شده‌اند از آن استفاده می‌کرد.
از زمان انجام تست شخصیت شناسی در ۱۹۰۰ ، ارزیابی شخصیت و نظریه‌های شخصیت انسان پیشرفت و افزایش چشمگیری داشته است. مردم اکنون با آزمون‌های شخصیتی و آزمون‌های مختلف ضریب هوشی کاملاً آشنا هستند.
موارد استفاده از تست های روانشناسی
آزمون‌های روان‌شناختی عمدتاً برای تجزیه‌وتحلیل توانایی‌ها و ویژگی‌های ذهنی فرد، از جمله شخصیت، موفقیت، توانایی و عملکرد عصبی استفاده می‌شوند. در اینجا مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای تست‌های روانشناسی آورده شده است:
- – تشخیص رفتار خاص
- – تشخیص و عیب شناسی روان‌شناختی
- – ابزاری برای تشخیص جایگاه آکادمیک
- – غربالگری نامزدهای شغلی
- – تشخیص تفاوت‌های فردی
- – پژوهش و تحقیقات
- – برای ارتقا خودآگاهی و درک
- – روان‌سنجی
- – توسعه سازمانی
ویژگی‌های مهم و اصلی تست های روانشناسی:
- قابلیت اطمینان: ارزیابی و تست روان‌شناختی بدون توجه به زمان انجام، باید همان نتیجه را به همراه داشته باشد.
- اعتبار: تست روانشناسی باید آنچه را که برای ارزیابی ایجاد شده و مدنظر است، اندازه‌گیری کند.
- عینیت و واقع‌گرایی: برای تعیین امتیاز، تفسیر نمره‌گذاری و یا اجرا، ارزیابی باید فارغ از تعصب شخصی باشد و قضاوت نیز باید بی‌طرفانه و دقیق باشد.
- استاندارد بودن: آزمون باید از نظر مکان، ماده و زمان ارزیابی و همچنین محیط آن استاندارد باشد.
انواع تست‌های روان‌شناختی
در اینجا ۹ نوع عمده از تست های روانشناسی آورده شده است:
۱) تست‌های شخصیت شناسی
پیش‌ازاین، برای ارزیابی شخصیت کسی از Phrenology (اندازه‌گیری برجستگی جمجمه) استفاده شده بود. یک تست شخصیت، رفتارها، احساسات، ویژگی‌های رفتاری و محیطی، نگرش‌ها و حتی اختلالات بالینی ما را ارزیابی می‌کند. هر آزمون شخصیت برای اندازه‌گیری یک متغیر خاص یا مقایسه دو متغیر استفاده می‌شود.
تست شخصیت شناسی (Personality Test) راهکاری برای ارزیابی ساختار شخصیتی افراد است. افراد از تست‌های شخصیت شناسی با هدف کسب شناخت بیشتر از خود و افزایش خودآگاهی و در برخی موارد، به‌منظور آگاهی از وضعیت سلامت روان استفاده می‌کنند. این در حالی است که بسیاری از افراد نیز در هنگام ازدواج و به‌منظور کسب شناخت بیشتر از طرف مقابل و همچنین در محیط‌های کاری در هنگام جذب نیروی جدید از تست‌های شخصیت شناسی استفاده می‌کنند. تست شخصیت شناسی MBTI یکی از تست‌های شخصیت شناسی محبوبی است که بسیاری از افراد برای افزایش خودشناسی از آن استفاده می‌کنند.
۲) تست‌های دستاورد و موفقیت
تست دستاورد برای ارزیابی میزان دانش فرد در یک ناحیه خاص یا مجموعه‌ای از نواحی طراحی شده است. هدف اصلی هر تست موفقیت این است که بفهمد آزمون دهنده از قبل چه نوع اطلاعاتی را می‌داند. این باعث می‌شود تا حدی متفاوت از آزمون‌های استعداد یا توانایی باشد. که هر دو برای اندازه‌گیری میزان توانایی فرد برای یادگیری بعدی طراحی شده‌اند.
۳) تست‌های نگرش
مقیاس نگرش برای ارائه اندازه‌گیری معتبر یا دقیق از نگرش اجتماعی فرد طراحی شده است. نگرش‌های شخصی و سیستم اعتقادی ما قدرتمندانه زندگی روزمره ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. غالباً بدون اینکه حتی خود ما نیز از آن آگاه باشیم. این تست‌ها به شما کمک می‌کند ببینید ارزش‌های شما چگونه به رفتارها تبدیل می‌شود. و پاسخ‌های عاطفی شما را شکل می‌دهد.
تست نگرشی، احساسات فرد را در مورد یک حادثه، فرد یا یک موضوعی مورد ارزیابی قرار می‌دهد. مقیاس‌های نگرش در بازاریابی برای تعیین ترجیحات فردی و گروهی، برای برندها یا اقلامی خاص، استفاده می‌شود.
۴) تست‌های استعداد و صلاحیت
تست های روانشناسی توانایی‌های خاصی مانند توانایی شغل اداری، ادراکی، عددی یا مکانی را مورد سنجش قرار می‌دهد. گاهی اوقات این تست‌ها باید به طور خاص و برای یک کار خاص طراحی شوند. اما تست‌هایی نیز در دسترس هستند که استعدادهای بالقوه کار اداری و یا حتی توانایی یادگیری عمومی را می‌سنجند.
۵) تست‌های هوش هیجانی
یکی دیگر از تست‌های مؤثر در زندگی شخصی و حرفه افراد تست هوش هیجانی است؛ هوش هیجانی به توانایی فرد در درک احساسات و استفاده مؤثر از آنها اشاره دارد . درگذشته گفته می‌شد، افراد برای اینکه موفق به نظر برسند باید تحصیلات بالای دانشگاهی و یا معدل بالا داشته باشند. اما در حال حاضر اثبات شده است که ما معمولاً از هوش عقلانی‌مان ۲۰درصد در موفقیت‌های کاری و زندگی بهره می‌گیریم. درحالی‌که آنچه باعث موفقیت در زندگی خانوادگی و شرایط کاری ما می‌شود ۸۰ درصد هوش هیجانی است.
در محیط کار، هوش هیجانی می‌تواند به ما کمک کند تا با دیگران همکاری کنیم، احساس دیگران را درک کنیم و افراد را تحت تأثیر قرار داده و از آنها الهام بگیریم . آزمون‌های هوش هیجانی این توانایی را اندازه‌گیری می‌کنند و تحقیقات انجام شده، همبستگی شدیدی بین هوش هیجانی و رفتارهای مهم سازمانی از جمله رهبری، عملکرد شغلی، تعهد، نگرش‌های شغلی، استرس، رفاه و کار گروهی را نمایان کرده است. بنابراین سنجش هوش هیجانی حائز اهمیت است.
۶) تست‌های هوش
آلفرد بینه، پیش‌گام تست‌های هوش، اولین فردی بود که آزمون IQ را برای ارزیابی دانش‌آموزان فرانسوی برای شناسایی دانش آموزانی که به کمک ویژه نیاز داشتند، ایجاد کرد.
آزمون‌های ضریب هوشی (یا ضریب شناختی) و آزمون‌های پیشرفته، از جمله آزمون‌های متداول و رایج هستند. در این نوع تست‌ها، مجموعه‌ای از وظایف به فرد مورد ارزیابی ارائه می‌شود. و پاسخ‌های فرد، بر اساس دستورالعمل‌های دقیق تعیین شده، درجه‌بندی می‌شود. بعد از تکمیل آزمون، نتایج را می‌توان جمع‌آوری کرد .و با پاسخ‌های یک گروه استاندارد که معمولاً متشکل از افراد در همان سن یا سطح همسان هستند، فرد را مورد ارزیابی قرارداد.
۷)تست‌های روان‌شناختی عصبی
این تست های روانشناسی و روان‌شناختی شامل تکالیف خاصی هستند که برای سنجش عملکرد روان‌شناختی شناخته شده به یک ساختار یا مسیر خاص مغزی، مورداستفاده قرار می‌گیرند . آزمون‌های روان‌شناختی عصبی را می‌توان به‌صورت بالینی و برای ارزیابی اختلال پس از جراحت یا بیماری شناخته شده که می‌تواند بر عملکرد شناخت عصبی تأثیر بگذارد، مورداستفاده قرارداد. هنگامی‌که این تست در تحقیقات مورداستفاده قرار می‌گیرد، از آنها می‌توان برای تقابل با توانایی‌های روان‌شناختی عصبی در میان گروه‌های آزمایشی استفاده کرد .
۸) تست‌های تصویری و فرافکنی
در روانشناسی، یک آزمون فرافکنی یک آزمون شخصیت است که برای پاسخگویی به محرک‌های مبهم طراحی شده است. و احتمالاً احساسات پنهان و تعارضات درونی را که فرد در این آزمایش طرح می‌کند، آشکار می‌کند.
یک آزمون روان‌شناختی که در آن کلمات، تصاویر یا موقعیت‌ها به فرد ارائه می‌شوند. و پاسخ‌هایی که برای بیان ناخودآگاه عناصر شخصیتی نشان داده می‌شوند، تجزیه‌وتحلیل می‌شوند.
تست‌های تصویری امکان پاسخ‌دادن‌های آزادتری را فراهم می‌کنند. نمونه‌ای از این تست، تست رورشاخ (Rorschach) است که در آن فرد، تفسیر خود را از هر یک از ده لکه جوهر بیان می‌کند.
۹) تست‌های مشاهده (مستقیم)
این نوع ارزیابی معمولاً ً با خانواده‌ها در یک آزمایشگاه، خانه یا با کودکان در کلاس انجام می‌شود.
آیا می‌توان از این تست‌ها در محل کار استفاده کرد؟
بله. در سال‌های اخیر استفاده از تست‌های شخصیت در محل کار افزایش‌یافته است. و تحقیقات فزاینده‌ای برای حمایت از استفاده از آن وجود دارد.
مطالعات نشان داده است که کارکنانی که به‌خوبی و به‌صورت متناسب در یک سازمان جای می‌گیرند، رضایت بیشتری دارند و بیشتر در سازمان باقی می‌مانند . و مؤثرترین راه برای اطمینان از انطباق و تناسب کارمند با یک سازمان چیست؟ تست شخصیت شناسی
ریچارد برانسون همچنین یک‌بار نقل کرده است که “دانش شرکت و مهارت‌های خاص شغلی را می‌توان آموخت، اما شما نمی‌توانید شخصیتی را تربیت کنید” . بنابراین برای به‌دست‌آوردن کارآمدترین کارمندان برای تیم خود می‌توانید در برخی موارد تست شخصیت را نیز در نظر بگیرید. البته استفاده از تست شخصیت در محل کار خصوصاً برای استخدام ممکن است مشکلاتی داشته باشد که آنها را هم در نظر بگیرید.
مدیران شرکت‌ها می‌توانند از این تست‌های روانشناسی برای اهداف زیر استفاده کنند:
- – انتخاب بهترین و مناسب‌ترین پرسنل
- – تیم‌سازی
- – توسعه و آموزش فردی
- – پیشرفت و انگیزش شغلی
- – طراحی استراتژی‌های اشتغال کارکنان مبتنی بر نتیجه تست‌ها
- – ایجاد تیم مناسب برای پروژه‌های خاص
- – و…
آیا می‌توان از این تست‌ها برای پیش‌بینی موفقیت فرزندان در مدرسه استفاده کرد؟
مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد شخصیت کودک، موفقیت در مدرسه را پیش‌بینی می‌کند.
به‌عنوان‌مثال، مطالعات نشان داده است که کودکانی که از نظر وظیفه‌شناسی بسیار خوب هستند، به دلیل توانایی در سازماندهی، رعایت زمان‌بندی درست انجام کارها، رعایت قوانین و سخت‌کوشی، در مدرسه موفق‌تر خواهند بود
همچنین تحقیقات نشان می‌دهد ویژگی‌های شخصیتی که از خود نشان می‌دهیم می‌تواند در انتخاب شغل و موفقیت ما تأثیر بگذارد.
بااین‌حال، مانند تقریباً همه موارد در روانشناسی، این بحث مهم وجود دارد که آیا هر کار بشر ناشی از ذات و طبیعت او است یا پرورش او . حتی شخصیت ما، آیا تحت تأثیر محیط ما است یا ژنتیک ما؟
بنابراین، احتمالاً وقتی درباره‌ای مدرسه و موفقیت در زندگی و آینده فرزندتان فکر می‌کنید متوجه شوید که شخصیت او تنها عامل تأثیرگذار نیست . موفقیت او می‌تواند بسیار تحت تأثیر نحوه پرورش او توسط شما و والدینش باشد.
آیا دانستن نتایج تست‌های شخصیتی، در زمینه پیشرفت و ارتقا کاربردی خواهد بود؟
بله، از بسیاری جهات شناخت و درک شخصیت شما می‌تواند در زندگی به نفع شما باشد.
در وهله اول، درک شخصیت شما به شما در کار کمک خواهد کرد. زیرا می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که کدام مسیر شغلی را انتخاب کنید، چگونه این شغل را توسعه دهید و بر اساس چه شخصیتی برای چه شغلی اقدام کنید (و چگونه در این مصاحبه‌ها رفتار کنید).
درک شخصیت منحصربه‌فرد خودتان نیز به شما در پیشرفت فردی کمک می‌کند. می‌توانید درک کنید چگونه با دیگران بهترین تعامل را داشته باشید، چگونه نیاز به ایجاد آرامش دارید، چه چیزی در شما انگیزه ایجاد می‌کند و چگونه استرس یا فشار را کنترل کنید .
شما تنها شخص در جهان با شخصیت متمایز خودتان هستید بنابراین واقعاً باید روی یادگیری برای درک آن سرمایه‌گذاری کنید.
بااین‌حال، لازم به یادآوری است که تست شخصیت افراد را در دسته‌بندی یا مقیاس‌بندی قرار می‌دهد. بنابراین، اگرچه درک شخصیت شما در اصطلاحات روان‌شناختی بسیار خوب است، اما توجه داشته باشید که ممکن است همیشه کاملاً دقیق نباشد .
