تفاوت شخصیت با رفتار: مقوله‌ای مهم در شناخت همکاران
شخصیت و رفتار دو مقوله کاملا متفاوت از همدیگر است، اگر چه ما اغلب از این اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می‌کنیم، اما بین رفتار و شخصیت تفاوت‌های بسیاری وجود دارد. در ادامه این متن تعاریف شخصیت و رفتار را به صورت جداگانه بیان کرده، اهمیت آن‌ها در روانشناسی را عنوان می‌کنیم و در نهایت به بررسی مهم‌ترین تفاوت شخصیت و رفتار خواهیم پرداخت.
✅ شخصیت چیست؟
انجمن روانشناسی آمریکا شخصیت را این‌گونه تعریف می‌کند: شخصیت تفاوت‌های فردی در الگوهای تفکر، احساس و رفتار است. در واقع، ویژگی‌های شخصیتی ما الگوهای رفتاری، افکار و احساسات ما را مشخص میکنند و تعیین میکنند که چگونه فکر می‌کنیم، چگونه احساس می‌کنیم و چرا؟
ویژگی‌های شخصیتی معمولا در طول زندگی انسان‌ها ثابت باقی می‌مانند. روانشناسان و مشاوران اغلب از تست‌ها و ارزیابی‌های شخصیتی برای کمک به افراد جهت ایجاد آگاهی در مورد خود و نقاط قوت، ضعف و ترجیحات‌شان استفاده میکنند. برخی دیگر نیز افراد را براساس ویژگی‌های خاص‌شان دسته‌بندی و رتبه‌بندی میکنند. به عنوان مثال، آیا شما یک برون‌گرا هستید، یا درونگرا؟ یا ویژگی دیگری هم‌چون وظیفه‌شناسی.
از مهم‌ترین ارزیابی‌های شخصیتی می‌توان به مدل پنج عاملی شخصیت و تست‌های MBTI اشاره کرد.
✅ رفتار چیست؟
براساس فرهنگ لغت مریام وبستر، رفتار نحوه واکنش انسان‌ها به محرک‌های خارجی در محیط است. رفتار ما پاسخی از احساسات و درون ما به اتفاق‌هایی است که در اطراف‌مان رخ می‌دهد. برخلاف شخصیت، رفتار ثابت نیست و می‌توان با توجه به شرایط آن را سازگار کرد و تغییر داد.
مشاوران منابع انسانی و مربیان کسب و کار رفتار را با استفاده از ارزیابی های دیسک انجام می‌دهند. این تست یا به عبارت آزمون روانشناسی نشان می‌دهد که ما در مقابل مشکلات، افراد، همکاران، محیط کار و رویه‌ها تمایل داریم چگونه رفتار کنیم؟
همه ما معمولا طیفی از ویژگی‌های رفتاری را از خود نشان می‌دهیم که برخی از آن‌ها انرژی بیشتر و برخی انرژی کمتری مصرف میکنند.
ارزیابی‌های مبتنی بر آزمون دیسک که بر پایه رفتار عمل میکنند، در روند استخدام، توسعه شخصی، تیم‌سازی و حل تعارضات بین فردی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ما می‌توانیم رفتارهای خود را به چند لایه تقسیم کنیم، مهم‌ترین این لایه‌ها عبارتند از:
- رفتار آگاهانه
- رفتار ناخودآگاه
- رفتارهای فیلتر شده
- رفتارهای به ارث رسیده
رفتار آگاهانه
رفتار آگاهانه رفتاری است که به ما آموخته شده و مستقیما به موقعیت و شرایط مان بستگی دارد. ما در این بخش با نیازهای درک شده و انگیزه‌های درونی نسبت به یک موقعیت خاص یا یک فرد خاص واکنش نشان می‌دهیم. در این سطح ما آگاهانه رفتار خود را با محیط های مختلف تنظیم می‌کنیم و اگر مجبور شویم رفتاری متفاوت با چیزی که به ما آموخته شده است، عمل کنیم ممکن است تحت استرس یا فشار قرار بگیریم.
رفتار ناخودآگاه
همان‌طور که از عنوانش برمی‌آید، رفتاری است که از سمت ناخودآگاه ماست. کمترین انرژی را مصرف می‌کند و یک رفتار سریع به یک محرک خارجی است. در اکثر مواقع ما در رفتارهای‌مان از این سبک استفاده می‌کنیم و کنترل خاصی روی آن نداریم.
فیلترهای رفتاری
برخی از فیلترها هم‌چون نگرش‌ها، ارزش‌ها، مهارت‌ها، دانش، تجربه، وضعیت جسمانی و شرایط روحی را نمی‌توان تغییر داد. این فیلترها فردی هستند و به میزان زیاد روی رفتار تاثیر می‌گذارند.
عوامل فرهنگی
عوامل فرهنگی نمایانگر تمام چیزهایی است که ما در طول زندگی آن‌ها را پذیرفته‌ایم، مثل هنجارهای فرهنگی، ارزش‌ها، اخلاقیات که آن‌ها را آموخته و تجربه کرده‌ایم. این عوامل ضمنی چیزی در درون ماست و به طور کامل از آن آگاه نیستیم. هم‌چنین ما نمی‌توانیم این عوامل را به افراد دیگر منتقل کنیم.
اکثر ابزارهایی که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرند، همانند ارزیابی‌های دیسک رفتار آگاهانه فرد را اندازه‌گیری میکنند. در ارزیابی دیسک پیشرفته رفتار ناخودآگاه نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
به عبارت ساده‌تر با استفاده از تست دیسک مشخص می‌شود که شما در در اولین دیدار چگونه ظاهر خواهید شد و دیسک پیشرفته مشخص می‌کند شما طی ۵ سال آتی چگونه رفتار خواهید کرد.
✅ تفاوت شخصیت با رفتار در چیست؟
شخصیت نه تنها بر نحوه واکنش ما به محیط تاثیر می‌گذارد، بلکه نحوه رفتار و تفکر ما را نیز بیان می‌کند، اما رفتار نحوه برخورد ما با دیگران است. در واقع، رفتار همان کار یا عملی است که انجام می‌دهیم، اما شخصیت طرز فکر و احساس ماست.
مهم‌ترین تفاوت شخصیت و رفتار در اینست که شخصیت در طی زمان نسبتا ثابت است، در حالی که رفتار را می‌توان در پاسخ به محیط به صورت روزانه تغییر داد. شخصیت ما در اوایل زندگی از طریق ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی شکل می‌گیرد، اما رفتار با افزایش سن، رشد و در پاسخ به محیط فعلی تغییر می‌کند.
