استراتژی‌هایی برای دوران بحران: آن‌چه از دوران کرونایی یاد گرفتیم
تجارت بخش زنده‌ای از یک اکوسیستم سرمایه‌ای متلاطم است. عملکرد استراتژی‌های رقابتی فقط به این دلیل که صنایع، بزرگ‌تر یا کوچک‌تر شده‌اند یا حساسیت مشتریان نسبت به قیمت، کم و زیاد شده تغییر پیدا نکرده است، بلکه استراتژی‌ها عملکردشان تغییر یافته است، چون رقبا نسبت به اقتضای موقعیت، عمل کرده و مطابق استراتژی‌هایی که رفتار افراد باعث آن‌ها می‌شوند، راهکار می‌یابند و اقدامات آن‌ها منجر به واکنش‌های زیادی می‌شود. رقبای شما نیز درست مانند شما در لبه تیزی حرکت می‌کنند و ممکن است درست مثل شما حرکات پرخطری انجام دهند. آن‌ها ممکن است خیلی دقیق روی پارادایم‌ها تمرکز کنند و یا کاملاً در مسیر اشتباه حرکت کنند.
سال پیش وارد برهه‌ی کرونایی شدیم که به نوبه‌ی خود یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های عصر حاضر شناخته می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها با چالش‌هایی روبرو شدند که به هیچ وجه برایشان قابل پیش‌بینی نبود؛ اما برخی از کسب‌وکارها نیز به دلیل استراتژی‌های مناسب برای مدیریت بحران به سادگی از آن عبور کردند. در ادامه‌ی این متن راجع به این موضوع صحبت می‌کنیم که چطور خود را برای بحران‌های بعدی آماده کنیم و چگونه در زمره‌ی گروه دوم باشیم.
شرکت شما چگونه می‌تواند در دوران بحران، نه فقط به‌عنوان اولین شرکت، بلکه به‌عنوان عاقل‌ترین آن‌ها کار کند.
با کووید ۱۹ تقریباً همه چیز در دنیای تجارت در حال حاضر دگرگون شد؛ بنابراین کارآفرینان مجبور شدند استراتژی‌های خود را برای جبران این دگرگونی تنظیم کنند. به عنوان مثال بحران COVID-19 مشتریان، کارمندان و زنجیره‌های تأمین را مجبور کرد که به کانال‌های دیجیتال و روش‌های جدید روی آورند، بنابراین بسیاری از کارآفرینان که به این موضوع فکر نکرده بودند، از خود سؤال کردند که: آیا بهره‌گیری از روش‌های دیجیتالی که در گذشته در مورد آن مردد بودند، هنوز هم بی‌ارزش است؟
به نظر عجیب می‌رسد اما در لحظه بحران دقیقاً نقاط ضعف شما مورد هدف قرار می‌گیرد. کارآفرینانی که وارد عرصه‌ی دیجیتال نشده بودند، دقیقاً بعد از کرونا متوجه شدند که باید در استفاده از این کانال‌ها جسورتر می‌بودند.
منظور از استفاده جسورانه از کانال‌های دیجیتال، فراتر از استفاده از فروش اجناس به صورت دیجیتالی است و منظور ما، تفکر طراحی و فن‌آوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (AI) و نوآوری در ارائه کاملاً جدید دیجیتال و انجام همه این‌ها با سرعت زیاد است.
سازمان‌هایی که قادر به استفاده از مواردی مانند تفکر طراحی برای مدیریت بحران هستند، صاحب مزیت رقابتی قابل توجهی می‌شوند.
بحران COVID-19 نه تنها تغییر در اقتصاد بلکه روش‌های جدید خدمت به مشتریان و کار با تأمین‌کنندگان را ایجاد کرده است.
به‌عنوان مثال، در موارد اورژانسی، اکثر سازمان‌ها به دنبال جایگزین‌های مجازی برای سفارشات قبلی فیزیکی خود بوده یا حداقل در جستجوی روش‌های جدیدی برای قابل دسترس بودن سفارش‌ها با حداقل تماس فیزیکی هستند. پیشنهادات جدید اغلب می‌توانند شامل مشارکت‌های جدید یا نیاز به دسترسی به پلتفرم‌های تازه و بازارهای دیجیتالی باشند که شرکت شما هنوز در آن‌ها شرکت نکرده است. همان‌طور که با شرکا و پلتفرم‌های جدید درگیر هستید، به دنبال فرصت‌هایی برای فراتر رفتن از منطقه امن سازمان خود باشید و با اطمینان وقت، افراد و بودجه ارزشمند خود را به بهترین شکل سرمایه‌گذاری کنید.
تفکر طراحی که شامل استفاده از استدلال و شهود سیستمی برای پرداختن به مشکلات پیچیده و کشف حالات ایده‌آل آینده است، بسیار مهم خواهد بود. یک رویکرد طراحی محور، قبل از هر چیز بر روی کاربران یا مشتریان نهایی متمرکز است. ولی همچنین کمک می‌کند تا زمان واقعی پاسخ تأمین‌کننده‌ها، شرکای کانال و رقبا به بحران را دریابید و برای حالت عادی بعدی که پس از مدیریت بحران می‌آید، حاضر شوید.
مدل کسب‌وکار خود را دوباره با در نظر گرفتن هسته اصلی آن بسازید
فراتر رفتن از منطقه امن مستلزم نگاه به مدل‌های کاری و تجاری قبلی خودتان است. حتی اگر منابع شما لزوماً محدود باشند، تجربه شرکت‌های پیشرو حاکی از آن است که تمرکز بر زمینه‌های بسیار مهم که هسته اصلی کار شماست، نسبت به پیشرفت جزئی در مناطق کم‌اهمیت‌تر بهترین موفقیت را در کوتاه‌مدت و بلندمدت به ارمغان خواهد آورد. به طور خاص، سازمان‌هایی که به سرعت از ابزارها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی و همچنین تفکر طراحی استفاده می‌کنند و از آن‌ها برای تعریف مجدد تجارت خود استفاده می‌کنند نسبت به همتایان خود بهتر عمل کرده‌اند.
جهت مدیریت بحران، جسورانه نمونه کارهای تجاری خود را تکامل دهید
هیچ شرکتی نمی‌تواند تحقق همه ضرورت‌های استراتژیک خود را بدون اینکه بخواهد مزیت رقابتی ادغام و تملک (M&A) را سرعت ببخشد، تسریع کند. این امر به ویژه در مورد استراتژی دیجیتال، جایی که M&A می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا استعدادها و توانایی‌های خود را افزایش دهند، حتی اگر دسترسی به محصولات، خدمات و راه‌حل‌های جدید و بخش‌های جدید بازار و مشتری را فراهم کنند، صادق است.
یادگیری با سرعت بحران
حرکت جسورانه به این معنی نیست که بدون فکر حرکت کنید. عملکرد جسورانه و توانایی یادگیری بسیار به هم مرتبط هستند. توانایی یادگیری در زمان واقعی و در زمان بحران، درواقع یکی از موادی است که می‌تواند توانایی شما را اندازه‌گیری کند.
ریتم جدیدی پیدا کنید
در شرایط عدم اطمینان شدید، تیم‌های رهبری باید به سرعت یاد بگیرند که چه چیزی کار نمی‌کند و چرا کار نمی‌کند. این امر مستلزم شناسایی و یادگیری عناصر ناشناخته به همان سرعتی است که ظاهر می‌شوند. قبل از بحران، شرکت‌های پیشرو در حال افزایش ریتم یادگیری خود به‌عنوان بخشی از متابولیسم سریع سازمانی بودند. شرکت‌ها می‌توانند درحالی‌که تلاش می‌کنند تا در زمان بحران و حتی پس از آن با سرعت بیشتری تغییر کنند، به خود نگاهی بیندازند.
روش‌هایی برای تصمیم‌گیری سریع در دوران بحران
از طریق چهار روش می‌توان به شرکت‌ها کمک کرد تا در زمان بحران و شرایط عادی بعدی که به دنبال آن می‌آید، یادگیری سریعی داشته باشند و به سادگی به مدیریت بحران بپردازند.
۱) داده‌محور باشید
با ارزیابی فراوانی داده‌های موجود شروع کنید. شما باید چندین منبع داده را به صورت هفتگی (مکرر) مرور کنید تا نیازهای کارکنان، مشتریان و شرکای تجاری خود را به صورت مرتب ارزیابی کنید.
۲) بر تکنولوژی‌های جدید متمرکز شوید
روی آوردن ناگهانی به عملیات و تعاملات مجازی، چه در داخل و چه در خارج از شرکت شما، فرصتی را برای سرعت بخشیدن به سرعت یادگیری و استفاده از فناوری‌های جدید را فراهم می‌کند.
۳) آزمون کنید و یاد بگیرید
در زمان‌های عادی، آزمودن ممکن است گاهی اوقات پرخطر به نظر برسد. به نظر می‌رسد تغییر دادن مدل‌های کاری که کارمندان، مشتریان یا شرکای تجاری به آن‌ها عادت کرده‌اند، حتی اگر این آزمایشات سود طولانی مدت برای همه افراد را به دنبال داشته باشد، می‌تواند باعث دور شدن آن‌ها شود؛ اما بحران COVID-19، آزمایش را به‌صورت یک ضرورت درآورده است.
۴) برای مقیاس‌های بزرگ آماده شوید
شرکت‌ها چه بخواهند و چه نخواهند، در حالت بحران خود را در نوع دیگری از یک آزمایش مانند یک برنامه دیجیتالی خاص در مقیاسی گسترده قرار می‌دهند. انتقال سریع به مقیاس گسترده در بسیاری از انواع عملیات دیجیتالی، چالش‌های زیادی را به همراه داشته است (به‌عنوان مثال تحویل لپ‌تاپ در کمتر از دو هفته به همه کارمندان برای فعال کردن ۱۰۰ درصد آن‌ها برای کار از راه دور درحالی‌که قبلاً ۱۰ درصد هم نبود).
