نقش امنیت شغلی در رفتارهای کارکنان
افراد شاغلی که احساس می‌کنند در محل کار خود مفید هستند، بهره‌وری و کارایی بیشتری از خود نشان می‌دهند و مسئولیت‌های خود را نیز به‌موقع انجام می‌دهند، این امر نشان می‌دهد که این افراد از امنیت شغلی برخوردار هستند. برعکس این موضوع نیز زمانی است که فرد امنیت شغلی ندارد و نمی‌داند چه آینده‌ی کاری در انتظار اوست.
اگر احساس می‌کنید در شغل‌تان کسی به شما و فعالیت‌های‌تان اهمیتی نمی‌دهد، حس می‌کنید به‌زودی از کار خود اخراج خواهید شد، حقوق مناسب و متناسب با کاری که انجام می‌دهید نمی‌گیرید، شما امنیت شغلی ندارید.
مفهوم امنیت شغلی
امنیت داشتن در شغل (Job security) یعنی اینکه فرد شاغل نگران از دست دادن شغل خود نباشد.
البته این تعریف تنها بخش کوچک اما مهمی از مفهوم کلی امنیت شغلی را در بر می‌گیرد. وقتی فردی وارد شغلی می‌شود روی درآمد مالی آن شغل حساب باز می‌کند و مطمئناً هزینه‌های زندگی خود را نیز از آن طریق به دست می‌آورد، از این رو مفهوم امنیت شغلی ازنظر مالی و اقتصادی در اولویت بیشتری نسبت به فاکتورهای دیگر قرار دارد چراکه اگر فردی از شغل خود اخراج شود، زندگی او کاملاً دگرگون و مختل خواهد شد.
از نظر روانشناسان امنیت شغلی بیشتر روی روان افراد تأثیر می‌گذارد و آن را درگیر خود می‌کند.
ممکن است هنوز فرد در سازمان موردنظر مشغول به فعالیت باشد اما این نگرانی، دلهره و اضطراب که ممکن است شغل خود را از دست دهد، انرژی او را می‌گیرد و او را خسته و افسرده می‌کند.
فاکتورهای امنیت شغلی
امنیت شغلی شاخص‌های متعددی دارد. طبق تعریفی که در مفهوم امنیت‌شغلی آورده شد فرد باید بداند که احتمال اخراج او بسیار کم است و نگران بیکاری نباشد.
آیا فردا به سر کار خواهیم آمد یا نه؟!
یکی از مهم‌ترین درگیری‌های ذهنی افراد شاغل در محیط‌های کاری بی‌امنیت، سوال آیا فردا به سرکار خواهم آمد یانه؟ است که می‌تواند سیستم روانی افراد را آشفته کند. برای دستیابی به امنیت باید قراردادهای کاری معین و مشخصی بین طرفین کارفرما و کارکنان بسته شود و در آن موارد مهم نوشته شود تا فرد بداند که وظایف و مسئولیت‌های او چیست، تا چه زمانی سر کار خواهد بود، حقوق دریافتی او چقدر خواهد بود، آیا از مزایا، بیمه و حق مرخصی برخوردار است یا نه و بسیاری از موارد دیگر که باید در قرارداد ذکر شود و هر دو طرف، این به این مفاد پایبند باشند که در این حالت درصد بیشتری از حس امنیت شغلی تکمیل می‌شود.
حقوق و دستمزد کارکنان
زمانی که کارکنان احساس کنند با نوسانات اقتصادی که در جامعه در جریان است از کار اخراج نخواهند شد و یا حقوق آن‌ها متناسب با تورم اقتصادی بیشتر خواهد شد و آن‌ها را در تأمین نیازهای زندگی خود دچار مشکل نخواهد کرد، امنیت شغلی بیشتری خواهند داشت. درواقع باید حقوق و دستمزدی که فرد از محل کار خود دریافت می‌کند با وظایف او هماهنگ باشد در غیر این حالت فرد زمان خود را صرف مصاحبه‌های استخدامی خواهد کرد تا بتواند شغل بهتری برای خود پیدا کند و به‌جای آن می‌تواند از این انرژی برای آموزش مهارت‌های جدید، پیرامون انجام بهتر وظایف خود در شرکت فعلی بهره ببرد.
این مورد باید ازنظر کارفرمایان بسیار موردتوجه قرار گیرد که حقوق دریافتی افراد متناسب با کاری که انجام می‌دهند باشد. تفاوت حقوق بین کارکنان یک شرکت با یکدیگر نیز می‌تواند امنیت شغلی را بسیار کاهش دهد، ازاین‌رو داشتن تعادل و تناسب بین حقوق افراد می‌تواند امنیت شغلی را زیادتر کند.
وظایف مشخص
برخی از کارفرمایان انتظارات بی‌جا و بیش‌ازحدی از کارکنان خود دارند، ازاین‌رو حیطه‌ی وظایف و مسئولیت‌های دقیق و معین، از شاخص‌های مهم ایمنی شغلی محسوب می‌شود. اینکه افراد بدانند دقیقاً از آن‌ها انتظار می‌رود چه کاری را انجام دهند، در این حالت به‌راحتی می‌توانند مهارت‌های لازم برای کار خود را بیاموزند و به‌مرورزمان در کار خود خبره شوند.
رفتارهای سازمانی
رفتارهای سازمانی بین کارفرما-کارکنان و کارکنان-کارکنان یکی از فاکتورهای امنیت شغلی محسوب می‌شود. زمانی که کارفرما با احترام و رابطه‌ای صمیمانه با کارکنان خود برخورد داشته باشد، افراد حس مهم بودن خواهند کرد، همین امر می‌تواند امنیت شغلی آن‌ها را بالا ببرد.
حتی زمانی که کارکنان با یکدیگر رابطه‌ی صمیمانه‌ای داشته باشند، طوری که فرد حس کند به‌راحتی می‌تواند انتقاد، نظر و سخنان خود را بیان کند، بدون اینکه احساس کند ممکن است شغل خود را از دست دهد، یکی اثرات مهم امنیت شغلی است، به همین علت است که در بسیاری از شرکت‌های بزرگ و موفق دنیا، کارفرمایان مناسبت‌های خاص مانند روزهای تولد کارمندان خود را جشن می‌گیرند. در این حالت افراد احساس می‌کنند که اهمیت زیادی برای شرکت دارند، احساس تعلق بیشتری به محل کار خود پیدا می‌کنند، با شور و شوق زیادی به سر کار می‌روند و وظایف خود را به‌خوبی انجام می‌دهند.
آینده‌ی شغلی افراد
یکی دیگر از فاکتورهایی که در امنیت شغلی تأثیرگذار است آینده‌ی شغلی افراد است. انسان‌ها دوست دارند در شغل و زندگی خود پیشرفت کنند و بعد از سال‌ها کار کردن در یک مجموعه بتوانند جایگاه خود را ارتقاء دهند و حقوق بالاتری نیز دریافت کنند، از این رو در نظر بسیاری از کارکنان شرکت‌ها، داشتن آینده‌ی شغلی خوب و مطمئن که موجب ارتقاء فرد ازنظر جایگاه و دستمزد دریافتی می‌شود بسیار مورد اهمیت است و حس امنیت شغلی آن‌ها را بیشتر می‌کنند.
اهمیت امنیت شغلی
وقتی از امنیت شغلی صحبت می‌کنیم قرار نیست این‌گونه تصور کنیم که حتماً افراد باید در یک شرکت استخدام رسمی شوند و تا زمان بازنشستگی در آن کار کنند تا امنیت شغلی داشته باشند. با پیشرفت جوامع شرکت‌ها و نهادهای خصوصی بیشتری برای فعالیت در چرخه‌ی اقتصادی ایجاد شده‌اند و افراد زیادی را به سمت خود جذب کرده‌اند. در این حالت استخدامهای رسمی به‌صورت قراردادهای موقت درمی‌آیند که با توجه به هر شرکتی ممکن است زمان آن متغیر و متفاوت باشد. زمانی که قراردادها حالت موقت پیدا می‌کنند کارکنان این‌گونه شرکت‌ها بیشتر به مفهوم امنیت شغلی نیاز پیدا می‌کنند.
البته باید گفت امنیت شغلی مفهومی دوسویه است یعنی با بیشتر شدن حس امنیت شغلی در افراد هر دو طرف هم کارفرما و هم کارکنان از مزایای آن بهره می‌برند. درواقع باید گفت زمانی که در یک محل کاری امنیت شغلی برقرار باشد، کارکنان با بالاترین و بهترین سطح توانمندی خود کار می‌کنند درنتیجه آثار مثبت آن روی کل سازمان تأثیر دارد.
زمانی که فرد در یک حالت نگرانی مداوم قرار می‌گیرد سلامت جسمی و روحی او به خطر می‌افتد و احساس در حاشیه بودن و مهم نبودن در یک محیط کاری اعتماد به نفس او را تضعیف می‌کند. این موارد می‌تواند افراد را دچار افسردگی کند و فرد به سطحی برسد که حتی نتواند وظایف شغلی خود را به‌خوبی انجام دهد.
تأثیرات مثبت داشتن امنیت در شغل
زمانی که افراد در یک محیط کاری امنیت شغلی دارند:
- دلهره، اضطراب و استرس آن‌ها در محیط کاری کاهش پیدا می‌کند.
- می‌توانند روی وظایف و فعالیت‌های خود تمرکز بیشتری داشته باشند.
- ایده‌های ناب و خلاقانه برای حل مشکلات ارائه دهند.
- راندمان کاری بالاتری داشته باشند.
- با سرعت و عملکرد بهتری کارها را به اتمام برسانند.
- فعالیت‌های مهم محول شده به آن‌ها را فراموش نکنند.
- برای شغل و زندگی خود برنامه‌ریزی خوبی داشته باشند تا بتوانند سر وقت در کار خود حاضر شوند.
- از مهارت‌های خود به بهترین نحو در شغل‌شان استفاده کنند.
- به کسب مهارت‌ها و توانایی‌های جدید برای بالا بردن کیفیت کار خود بهره ببرند.
- از شغل و زندگی خود رضایت کافی داشته باشند.
- حس تعلق و وفاداری زیادی نسبت به محیط سازمانی داشته باشند.
- برای حل مشکلات محل کار خود تلاش کنند.
و تمامی این موارد درنهایت موجب موفقیت شرکت و سازمان موردنظر می‌شود که برای کارکنان خود امنیت شغلی را فراهم کرده است.
