مراحل گامبهگام جستجوی شغل/ از استعدادیابی تا نوشتن رزومه و مصاحبه شغلی
اگر مشغول به کار هستید و از شغل خود رضایت ندارید یا احساس میکنید شغل شما متناسب با ویژگیهای روحی شما نیست، یا اگر فارغالتحصیل شدهاید و به دنبال پیدا کردن شغل مناسب خود هستید، بهتر است بدانید بازار کار دنیای مدرن امروز، دیگر مانند گذشته نیست. روشهای قدیمی پیدا کردن شغل مانند آگهیهای استخدامی روزنامهها، دیگر کارایی ندارند و اگر منتظر هستید تا کسی شما را برای انجام شغل دلخواهتان دعوت به کار کند باید بگوییم تا آخرعمر شغلی نخواهید داشت!
با پیشرفت جهان و گسترش همهجانبهی آن برای پیدا کردن شغل خوب، شما باید از روشهای جدید کاریابی استفاده کنید تا بتوانید در بین رقبای ماهر خود حرفی برای گفتن داشته باشید. در ادامهی این متن به شما کمک خواهیم کرد تا گامهای اساسی برای پیدا کردن شغل مناسب خود را بردارید.
✅ برای شروع باید “خود واقعیتان” را بشناسید
قدم اول برای پیدا کردن شغل مناسب این است که ابتدا شما باید خودتان را خوب بشناسید. برای این کار شما باید به مجموعهای از سؤالات پیرامون خود و شخصیت خود پاسخ دهید. این سؤالات درنهایت به کشف تواناییهای ذاتی، استعدادها، شخصیت واقعی، روحیات و علایق شما منجر میشود. گزینههای گفتهشده همگی در یافتن شغل، انجام صحیح یک فعالیت شغلی، باقی ماندن و ارتقاء در شغل موردنظر، رضایت و موفقیتهای شغلی تأثیر بسزایی دارند.
- به چه چیزهایی علاقه دارم؟
- شخصیت من چگونه است؟
- چه تواناییهای بارزی در من وجود دارد؟
- در انجام چه فعالیتهایی قویتر از دیگران هستم؟
- هنگام بروز مشکلات از کدام توانایی خود استفاده میکنم؟
- در چه زمینههایی توانایی کمک به دیگران را دارم؟
- انجام چه کاری به من انگیزهی زیادی میدهد؟
پاسخ صحیح، منطقی و واقعبینانه به این سؤالات میتواند ابعاد وجودی و خود واقعی شما را برایتان آشکار سازد. اینکه شما به چه چیزهایی علاقه دارید، مبحث بسیار مهمی است. دقت کنید شما مجبور نیستید تنها یک گزینه برای این سؤالات داشته باشید، ممکن است شما علایق زیادی داشته باشید پس حتماً همهی آنها را یادداشت کنید. نگران نباشید با بررسی بیشتر شخصیت و تواناییهای خود گزینههایتان محدودتر و دقیقتر خواهد شد و مسیر اصلی را خواهید یافت.
برای شناخت شخصیت خود بهتر است از تستهای شخصیت یابی هالند و MBTI استفاده کنید.
با این تستها شما میتوانید تشخیص دهید چه شخصیتی دارید. شخصیت هر فرد میتواند مجموعهای از رفتارها را برای او نمایان سازد تا فرد بتواند با شناخت شخصیت خود در مراحل بعدی پیدا کردن شغل، آن را با شخصیت لازم برای شغل مدنظرش تطابق دهد. دقت کنید تناسب شخصیت و شغل فرد میتواند او را در شغل خود موفق سازد و رضایت شغلی را برای او به ارمغان بیاورد.
با طرح سؤالات جزئیتر و گسترده، استعدادهای خود را بهتر بشناسید. استعدادهای شما همان رفتارهایی هستند که شما در قبال مشکلات بروز میدهید. با بررسی گذشتهی خود میتوانید به برخی از استعدادهای ذاتی خود پی ببرید. دستاوردهای گذشتهی شما دربردارندهی استعدادهای ذاتی شما هستند. گاهی دیگران در خصوص اینکه ما در چه کاری بهترین هستیم، قضاوت بهتری دارند. اگر نمیتوانید کسی را در اطرافیان پیدا کنید که شما را خوب بشناسد، میتوانید از یک مربی یا مشاور کمک بگیرید.
شما با شناخت بهتر و بیشتر خود، ابعاد وجودی و خود واقعیتان را کشف میکنید. این بررسیها شما را یک قدم به پیدا کردن شغل درستتان نزدیکتر خواهد کرد
✅ مهارتها و تواناییهای خودتان را کشف کنید
مهارتهای ذاتی و اکتسابی شما، میتواند شاخص و معیار مهمی برای تعیین شغل شما باشند. شما در انجام حرفهی خود باید از برخی مهارتها که برای آن شغل لازم است استفاده کنید، یا شما باید این مهارتها را در خود داشته باشید و یا به کسب آن بپردازید. برای افرادی که در جستجوی شغل متناسب خود هستند توصیه میشود مهارتهای خود بهصورت دقیق بشناسند و شغل متناسب با مهارتهایشان انتخاب کنند. برای افرادی که در جایی مشغول به کار هستند نیز توصیه میشود مهارتهای لازم شغلی خود را بیابند و در جهت و کسب و پروش آنها تلاش کنند تا به موفقیت نزدیک شوند.
لازم به ذکر است شناخت مهارتها نهتنها برای موفقیت بلکه برای ورود به یک شغل و حرفهی خاص نیز باید شناخته و کشف گردد. اگر مهارتی که شغل موردنظر از شما انتظار دارد در شما وجود نداشته باشد نمیتواند نظر کارفرما را برای استخدام شما جلب کند. تفاوتی نمیکند شما از کدام راه برای شناسایی مهارتهای خود استفاده میکنید، مهم این است که شما مهارتهای خود را درست بشناسید، آنها را یادداشت کنید، با شغل موردنظر خود مطابقت دهید تا در شغل خود موفق شوید.
✅ حیطهی شغلی خودتان را تعیین کنید
برای اینکه بتوانید قدمهای درستی در راستای پیدا کردن شغل خود بردارید، باید حیطهی شغلی خود را تعیین کرده و مهارتها و تواناییهای خود را در این راستا ارتقاء دهید. شناخت علایق، استعدادها، تواناییها و مهارتها میتواند در این مرحله به یاری شما آید. حال زمان آن رسیده تا شما با تحقیقاتی در این زمینه شغلهای محبوب خود را بیابید، دربارهی آنها به جستوجو و تحقیق بپردازید و خود را برای استخدام در آن شغلها آماده سازید.
برای پیدا کردن شغل موردنظر خود علایق خود را بررسی کنید و از خود سؤالاتی در این مورد بپرسید.
- از انجام چه کاری لذت میبرید؟
- انجام چه فعالیتی شما را خوشحال میکند و احساس رضایت به شما دست میدهد؟
- آرزو و اهداف شما به چه شغلی نزدیکتر است؟
- از زندگی چه میخواهید؟
با جوابهای واقعبینانه و منطقی به سؤالات بالا میتوانید زمینههای شغلی متفاوتی را برای خود یادداشت کنید. ممکن است چندین زمینهی متفاوت و گوناگون به دست آورید.
حال زمان آن رسیده است تا از اطلاعات گفتهشده در مراحل اولیه کمک بگیرید. برای داشتن شغل خوب باید زمینهی شغلی خود را با شخصیت و استعدادهای خود تطابق دهید. برای درک بهتر این موضوع تصور کنید شما فردی هستید که به انجام محاسبات ریاضی علاقه دارید، از طرفی دیگر در علم ریاضی و حساب و کتاب نیز قوی هستید و میتوانید بهتر از دیگران در این زمینه بدرخشید. اگر زمینههای شغلی که برای خود تعیین کردهاید مطابق این موارد باشد، شما در شغل خود موفق خواهید شد. در این حالت شما در بخش حسابداری و امور مالی یک شرکت یا سازمان میتوانید به فعالیت بپردازید.
ممکن است در لیست علایق و شغلهای شما، گزینههای متفاوت و زیادی وجود داشته باشد، اما شما باید مطابق با اطلاعات بهدستآمده، زمینهی شغلی خود را تعیین کنید.
بهتر است بدانید اهداف و آرزوهای شما در صورتی میتوانند شما را برای یافتن شغل مناسب یاری کنند که شما واقعبینانه به این موضوع نگاه کنید و خود را فریب ندهید. نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید و مطابق آن رفتار کنید. اگر جسارت کافی برای بهبود و توسعهی فردی دارید و میتوانید نقاط ضعف خود را از بین ببرید حتماً آن را انجام دهید، اما اگر توانایی این کار را ندارید بهتر است در زمینهای وارد کار نشوید که آرزوهای دستنیافتنی، روح و جسم شما را خسته کند.
✅ شروع به تحقیق پیرامون شغل مورد نظرتان کنید
نتایج مرحلهی قبل برای شما لیستی از شغلهای محبوب و مطابق با استعداد و شخصیتتان را فراهم میکنند، حال برای اینکه با واقعیتها روبرو شوید بهتر است شروع به تحقیق دربارهی شغلهای بهدستآمده کنید.
از سایتهای معتبر، افراد شاغل در این شغلها، مشاوران خبره و باتجربه کمک بگیرید. بازار کار، فرصتها، محدودیتها، نیازها و مشکلات شغلهایی که به دست آوردهاید را به طور کامل بررسی کنید. حتی درآمد آنها را نیز تا حدودی تخمین بزنید تا با آگاهی کامل، از اطلاعات بهدستآمده استفاده کنید.
تصور کنید شما شغلی را در لیست مشاغل خود دارید که به حضور در مناطق دور از شهر و خانواده نیاز دارد، در مورد این موضوع کامل فکر کنید، آیا شما این توانایی را دارید که دور از خانواده زندگی کنید؟ پاسخ به سؤالات اینچنینی میتواند تعداد مشاغل موجود در لیست شما را کمتر کند.
نکتهی بعدی که در یافتن شغل مناسب وجود دارد این است که ممکن است شغلی که شما به آن علاقه دارید و همیشه آرزوی آن را در سر میپروراندید از دور چنین به نظر میرسد. درواقع وقتی وارد این شغل میشوید میفهمید این شغل با آنچه شما از دور به آن نگاه میکردید خیلی متفاوت است.
تحقیقات در شغل موردنظر به شما این امکان را میدهد تا با واقعیتهای شغل مورد نظر آشنا شوید. اگر میتوانید با افراد شاغل در شغلی که مدنظر دارید ارتباط برقرار سازید بهتر میتوانید از معایب و مزایای آن شغل باخبر شوید. گاهی بهتر است در شغلهای موردنظر بهصورت داوطلبانه بدون دریافت حقوق به کارآموزی بپردازید و از فرصتهای موجود استفاده کنید تا هم با آن شغل آشنا شوید و هم مهارتهای خود را بالا برده و سابقهی کاری خوبی برای خود بسازید که قطعاً در استخدام و نوشتن رزومه، نکتهی درخشانی برای شما خواهد بود.
هرچقدر دامنهی تحقیقات خود را بالا برده و دقت زیادی به خرج دهید، مطمئناً نتیجهی بهتری خواهید گرفت و نتایج حاصله بیشتر به درد شما خواهد خورد. حتی میتوانید زندگینامهی افراد معروف و موفق در شغل موردنظرتان را مطالعه کنید و از تجارب آنها بهره ببرید.
به یاد داشته باشید که پیدا کردن شغل مناسب، زمان میبرد و ممکن است در این راه، کارهای بیربطی هم انجام دهید ولی صبور باشید و دست از جستجو برندارید.
✅ مهارتهای لازم برای شغلتان را بیاموزید
تصور کنید شما حیطهی شغلی خود را تعیین کردهاید، حال باید برای به دست آوردن یک موقعیت شغلی خوب، تمام تلاش خود را بکنید. مطمئناً اولین قدم در این زمینه داشتن تحصیلات است. سعی کنید تحصیلات مرتبط با شغل خود داشته باشید. مورد بعدی این است که بتوانید مهارتهای لازم پیرامون شغل خود را پیدا کرده و به آموزش این مهارتها بپردازید.
برای کسب مهارتهای تخصصی در زمینهی شغلی که تعیین کردهاید نیاز دارید تا لیست مهارتهای لازم را یادداشت کنید.
- برای شغل موردنظر خود باید چه تواناییهایی داشته باشید؟
- آیا شغل شما نیاز به آموزش نرمافزارهای رایانهای خاصی دارد؟
- شغل شما نیاز به کسب چه مهارتهایی دارد، مهارتهای نرم یا سخت؟
با پاسخ به این سؤالات میتوانید مجموعه مهارتهای موردنیاز شغل خود را پیدا کرده و شروع به کسب آنها کنید. از کلاسهای خصوصی، کارگاهها، کلاسهای عملی، همایشها، سمینارها و نمایشگاههای مرتبط استفاده کرده و زمینهی اطلاعاتی خود را بالا برده و مهارتهای لازم را کسب کنید. بعد از کشف مهارتها نوبت به رشد و پرورش آنها میرسد. میتوانید با گذراندن دورههای کارآموزی و فعالیت داوطلبانه در کنار افراد شاغل، شروع به استفاده از مهارتهای خود کنید.
✅ شبکهسازی و ارتباطات مؤثر را بیاموزید
تنها کمتر از 50% فرصتهای شغلی به آگهیهای استخدامی تبدیل میشوند. این بدان معناست که تعداد بسیار زیادی از فرصتهای شغلی بدون اینکه آگهی شوند، پر میشوند. بهصورت دهانبهدهان یا اینکه از طریق شبکهای!
شبکهسازی یک راه ارزشمند برای دریافت اطلاعات در مورد یک شغل است. برای دستیابی به اهداف شغلی خود، باید مهارتهای ارتباطی خود را با دیگران ارتقاء دهید. زمانی که شما شروع به شبکهسازی با افراد مختلف میکنید، آنها از شغل خود برای شما صحبت میکنند و در این میان افرادی نیز خواهند بود که دوست دارند تجارب ارزشمند خود را در اختیار شما بگذارند.
هرچقدر تعداد افرادی که شما میشناسید و با آنها ارتباط برقرار کرده و گفتگو میکنید بیشتر باشد، شانس شما برای یافتن شغل موردنظرتان بیشتر میشود. مهم است بدانید که افراد مذکور حتماً نباید از بین کسانی باشند که شما تا حالا آنها را ندیدهاید، بلکه آنها میتوانند از بین اقوام و فامیل نزدیک شما باشند یا اینکه پدر یا مادر دوستانتان باشند که بهراحتی هم میتوانید به آنها دسترسی داشته باشید.
برای مثال با بررسی نحوهی استخدام افراد در شرکت گوگل، متوجه میشویم این شرکت از کارمندان خود میخواهد تا همکاران خود را خودشان انتخاب کنند، در این حالت آنها به وسیلهی شبکهسازی و ارتباطی که با افراد مختلف دارند دوستان و آشنایان خود را مطلع خواهند کرد.
امروزه بسیاری از شرکتها بدون آگهیهای استخدامی و از روشهای مشابه مانند گوگل برای انتخاب کارمندان خود بهره میبرند. پس بهتر است شما نیز شبکهسازی خود را ایجاد کرده و توسعه دهید تا شانس بیشتری برای به دست آوردن شغل مورد علاقهی خود داشته باشید.
شما میتوانید آشنایان، فامیل، دوستان و کسانی که به حیطهی شغلی مدنظر شما نزدیک هستند، یا دوستان آنها در آن شغلها مشغول بکارند را لیست کنید. در قدم بعدی میتوانید در شبکههای اجتماعی این افراد را دنبال کنید یا از طریق دنبال کردن افراد مشهور و یا شرکتهای مرتبط با شغل مدنظر خود، شبکهسازی خود را گسترش دهید.
✅ برای خود رزومهی قوی تنظیم کنید
تا اینجای کار شما توانستهاید شغل مناسب خود را تعیین کرده و حتی شاید پیشنهادهای کاری خوبی نیز دریافت کردهاید اما باید بدانید مهمترین مرحله برای به دست آوردن شغل در برابر رقبای شما، داشتن یک رزومهی قوی است.
داشتن رزومهی قوی بدین معنی نیست که شما لیستی از بهترین مهارتها، تحصیلات زیاد و سابقههای کاری طولانی داشته باشید. رزومهی قوی، رزومهای است که بتواند با توجه به نیاز کارفرما، سلایق و خواستههای او تنظیم گردد. هر کارفرمایی در هر شرکتی برای پر کردن پستهای خود دوست دارد افرادی را انتخاب کند که دقیقاً مهارتهای لازم و مرتبط با آن شغل را داشته باشند تا بدون پرداخت هزینهی اضافی و هدر کردن زمان و انرژی، به نتیجهی دلخواه خود برسد و فرد مورد نظر را استخدام کند.
اولین قدم شما در نوشتن رزومه، دقت به سلایق و خواستههای کارفرمایان است. رزومهی شما باید برای هر شرکتی که میخواهید در آن استخدام شوید با توجه به حیطهی کاری و نیازهای خاص آن شرکت، متفاوت تنظیم شود. برای اینکه بتوانید رزومهی خود را قوی کنید ابتدا باید به بررسی شرکت و یا سازمان مورد نظر بپردازید و نیازها، اهداف و مشکلات آن را بشناسید، رزومهی خود را مطابق با نیازهای شرکت مورد نظر تنظیم کنید و مهارتهای لازم برای آن شرکت یا سازمان را حتماً در رزومهی خود ذکر کنید تا بتوانید نظر کارفرما را به خود جلب کنید.
تصور کنید یک شرکت تولید و تهیهی پوشاک به یک فرد برای طراحی لباس نیاز دارد، در این حالت شما اگر در رزومهی خود شروع به ذکر مهارتهای ارتباطی کنید در این حالت مطمئن باشید کارفرما رزومهی شما را تا انتها مطالعه نکرده و کنار میگذارد، زیرا او به فردی نیاز دارد که بتواند طرحها و ایدههای جدیدی برای فروش بیشتر محصولاتش ارائه دهد.
رزومهی شما اولین برگ شناخت شما توسط کارفرماست، پس باید آن را جدی گرفته و برای نوشتن بهترین رزومه، تمام سعی و تلاش خود را به کار گیرید.
بهتر است بدانید بعضی از کارفرمایان برای شناخت بهتر شما ممکن است جلسهی مصاحبهی حضوری در نظر بگیرند. یکی از نکات مهم در زمان مصاحبه یا قرار کاری، پوشش مناسب و ظاهری تمیز و آراسته و طرز صحبت کردن است، در این حالت شما به مهارتهای ارتباطی خود نیاز پیدا خواهید کرد. باید خودتان را برای چنین جلساتی آماده کنید.
یافتن شغلی که تمام نیازهای شما را برطرف کند و از هر نظر برای شما مناسب باشد، کاری سخت و گاهاً غیرممکن است. تعداد افراد جویای کار هر روز بیشتر میشود از طرف دیگر انتظار کارفرمایان نیز مانند گذشته نیست، آنها برای رقابت در بازار کسبوکار نیاز به افراد ماهر و افکار و ایدههای ناب دارند، پس ما برای به دست آوردن شغل مناسب خود، باید تمام مراحل ذکرشده را دقیق بررسی کرده و به آنها عمل کنیم.
✅ توصیههای مهم برای داشتن شغل خوب
- برای یافتن شغل خوب عجله نکنید، شاید یافتن شغل خوب زمان و هزینههای زیادی برای شما داشته باشد اما مطمئن باشید در آینده پشیمان نخواهید شد.
- مطالعات و دامنهی اطلاعاتی خود را بالا ببرید، کتاب و مجلات مرتبط با شغل دلخواهتان را مطالعه کنید. این مطالعات برای شما در یافتن شغل مناسب کمک زیادی خواهد کرد.
- علاوه بر مهارتهای لازم در شغل تعیینشدهی خود، برخی مهارتها نیز وجود دارند که امروزه تمام شغلها به آن نیاز دارند مانند توانایی کار با رایانه، تسلط به زبانهای خارجی مانند انگلیسی، آموزش مباحث فروش، بازاریابی و رهبری. اگر بتوانید به کسب این مهارتها بپردازید و حرفهای شوید، شاید بتوانید نظر بسیاری از کارفرمایان را به خود جلب کنید.
- اگر در حال تحصیل در دانشگاه هستند از موقعیت خود برای شبکهسازی و برقراری ارتباط با استادان و دانشجویان دیگر رشتهها استفاده کنید. مطمئن باشید این موارد در آیندهی نزدیک به شما کمک خواهند کرد.
- امروزه برنامههای اجتماعی و اپلیکیشنهایی که افراد بهوسیلهی آنها با یکدیگر ارتباط برقرار میسازند به یکی از زمینههای کاریابی تبدیل شده است. لینکداین، فیسبوک و اینستاگرام ازجمله مهمترین شبکههای اجتماعی مؤثر درزمینهی یافتن موقعیتهای شغلی به شمار میآیند. شما نیز میتوانید با عضویت در این شبکهها و دنبال کردن مطالب مرتبط با شغل دلخواهتان، شانس خود را برای دریافت پیشنهادهای کاری بالا ببرید.
- بهتر است برای گرفتن نتایج بهتر در سایتهای کاریابی عضو شوید و هر روز مطالب و نیازهای شغلی جدید را بررسی کنید.
- زمان خود را برای کسب مدارک بالاتر در تحصیلات دانشگاهی هدر ندهید زیرا داشتن مدرک دانشگاهی مانند گذشته دیگر تضمینکنندهی شغل مناسب نیست. میتوانید از این زمان برای افزایش مهارتهای جدید استفاده کنید تا زودتر جذب بازار کار شوید.
- برخی از افراد به مشاغل آزاد علاقهی بیشتری دارند، باید بدانید مشاغل آزاد نیاز به سرمایه و تجربهی کافی دارند. اگر به مشاغل آزاد و کارآفرینی علاقهمند هستید ابتدا باید تجربهی کافی را کسب کنید تا بتوانید وارد این شغلها شوید.
- سعی کنید دورانی را بهعنوان کارآموز در شرکت یا ادارهای مشغول به کار شوید، در این صورت میتوانید تجربیات خوبی به دست آورید تا درنهایت به شغل موردعلاقهی خود برسید.
- از فرصتهای کوچک برای شروع یک کار استفاده کنید، ممکن است در ابتدا درآمد قابلتوجهی نداشته باشید، اما اگر هدف شما رسیدن به شغل موردعلاقهتان باشد حتماً میتوانید با استفاده از فرصتهای شغلی کوچک به مشاغل بزرگ دست پیدا کنید.
- اگر سابقهی کاری ندارید بهتر است به دنبال شغلها و شرکتهای کوچک باشید. به خاطر داشته باشید که شرکتهای کوچکتر که کمتر از ۲۰ کارمند دارند، به دنبال کارمندان باتجربه نمیگردند، بنابراین میتوانید کارتان را از این شرکتها آغاز نمایید.
- افرادی را پیدا کنید که عمیقاً کاری را که انجام میدهند را دوست دارند، کسانی که میتوانند به شما بگویند که یک شغل از درون آن چگونه احساس میشود و چگونه است. این کار دید شما را در بازار کار پنهان، بازتر میکند.
- اگر شرایط لازم جهت استخدام در شغل دلخواهتان را ندارید، میتوانید در موارد مشابه با آن نیز رزومه ارسال نمایید، شاید بتوانید شغل مناسبی پیدا کنید.