مهارت تصمیم‌گیری و روش‌های کسب و پرورش آن
همه‌ی ما انسان‌ها در طی زندگی روزمره برای اتفاقات گوناگون مجبور هستیم که از مهارت تصمیم گیری خود استفاده کنیم. برای خرید یک چیز کوچک، خوردن یک غذا یا پوشیدن لباس و حتی موارد بزرگ‌تر و مهم‌تر زندگی مانند انتخاب رشته، شغل و…
می‌توانیم بدون اغراق بگوییم ما انسان‌ها بیشترین وقت خود را در روز، به فکر کردن پیرامون تصمیمات کوچک و بزرگ زندگی‌مان اختصاص می‌دهیم. بسیاری از ما راحت تصمیم می‌گیریم و به‌قول‌معروف دل به دریا می‌زنیم و برخی دیگر با شک و تردید مواجه می‌شویم که قدرت و مهارت تصمیم گیری درست را از ما می‌گیرد. اینکه ما بی هیچ فکر و منطقی تصمیم بگیریم یا با شک و ترید، هیچ‌کدام نمی‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد، چراکه اغلب تصمیمات ما در زندگی حتی تصمیمات کوچک نیز در آینده‌ی ما تأثیر بسیاری دارند.
برای اینکه بتوانیم از این دوراهی و یا بهتر بگوییم چندراهی تصمیمات به‌سلامتی عبور کنیم و خود را به مقصد دلخواه‌مان برسانیم، باید بتوانیم قدرت و مهارت تصمیم گیری را در خود رشد و پرورش دهیم و در تمام تصمیمات خود از آن بهره ببریم.
با مطلب امروز ما همراه باشید تا با شما درباره‌ی مهارت تصمیم‌گیری و روش‌های آموختن این مهارت بیشتر سخن بگوییم.
مهارت تصمیم‌گیری
مهارت تصمیم‌گیری مهارتی است که ما بتوانیم از میان چندین گزینه‌ی موجود، بهترین و مناسب‌ترین گزینه را بدون اتلاف وقت، هزینه و انرژی انتخاب کنیم و برای رسیدن به هدف خود تلاش کنیم. تنها گرفتن تصمیم کافی نیست، شما برای رسیدن به نتیجه‌ی تصمیمات خود باید بتوانید برنامه‌ی مناسبی تهیه کنید و از هیچ تلاشی دریغ نکنید.
بسیاری از افراد از روش‌های استدلالی یا شهودی برای تصمیم‌گیری‌های خود استفاده می‌کنند. به عبارت ساده‌تر زمانی که با احساسات خود تصمیم می‌گیرید، این تصمیم یک تصمیم شهودی است چراکه شهود ریشه درواقعیت ندارد بلکه بر اساس درک و برداشت شما است.
زمانی که با عقل و منطق خود اقدام به گرفتن تصمیم می‌کنید از روش استدلالی استفاده کرده‌اید، چراکه با استفاده از شواهد و جمع‌بندی اطلاعات و آمار موجود در زمینه‌ی موردنظر این کار را انجام می‌دهید. اینکه از کدام روش استفاده کنید بستگی به نوع تصمیم شما دارد در بهترین حالت شما می‌تواند با ترکیبی از هر دو حالت بهترین تصمیم را داشته باشید.
اهمیت تصمیم‌گیری درست
همه‌ی ما به نحوی از قدرت تصمیم‌گیری برخورداریم و از آن در تمام ابعاد زندگی خود استفاده می‌کنیم. اینکه چه کسی بهترین تصمیمات را می‌گیرد، ریشه در مهارت تصمیم گیری آن فرد دارد که توانسته با استفاده از روش‌های مختلف این مهارت را در خود پرورش دهد و درصد خطای خود از تصمیم‌گیری‌های مختلف را کاهش دهد.
درواقع زمانی تصمیم‌گیری اهمیت پیدا می‌کند که پای آینده و زندگی فرد در میان باشد، مانند تصمیم‌گیری در رشته‌ی تحصیلی، شغل، شریک زندگی و … اما هر چه قدرت تصمیم‌گیری ما پرورش یابد حتی تصمیمات کوچک نیز به نفعمان خواهد بود و کمترین پشیمانی را به بار خواهد آورد.
داشتن ترس و دلهره، استرس و اضطراب، به تعویق انداختن تصمیم‌گیری، شک و ترید و … همگی نشان از این دارند که ما مهارت تصمیم گیری نداریم و نمی‌دانیم چگونه باید در تصمیمات خود عمل کنیم. افرادی که از این قدرت برخوردار نیستند در اغلب تصمیمات خود عجولانه رفتار می‌کنند یا دچار شک و تردید شده و تصمیم خود را به تعویق می‌اندازند و یا اجازه می‌دهند دیگران به‌جای آن‌ها تصمیم بگیرند و این می‌تواند بدترین عواقب و مشکلات را در آینده برای شما رقم بزند.
روش کسب مهارت تصمیم‌گیری
شما می‌توانید با استفاده از تجربیات دیگران، مشورت با افراد متخصص، بهره بردن از مشاوران آگاه یا خواندن کتاب و آزمون و خطاهای مختلف مهارت تصمیم گیری خود را به بالاترین سطح برسانید. ساده‌ترین و پرکاربردترین روشی که می‌توان از آن برای گرفتن تصمیمات خود استفاده کرد می‌تواند شامل مراحل زیر باشد:
- جمع‌آوری اطلاعات لازم و شناخت کامل راه‌های موجود
- تجزیه‌وتحلیل آن‌ها
- انتخاب بهترین راه
- ارزیابی گزینه‌ی انتخاب‌شده و اطمینان از آن
- عملی کردن تصمیم
در هر تصمیمی ابتدا باید در مورد آن تصمیم اطلاعات به دست آورید و آن‌ها را مورد تجزیه تحلیل قرار دهید. درواقع شما باید راه‌های مختلفی که در مقابل تصمیمات شما قرار گرفته را موردبررسی قرار دهید، عواقب و نتایج هرکدام را بررسی کنید، راه‌های پیش روی خود را ارزیابی کنید تا بتوانید با اشراف کامل روی مسئله تصمیم بگیرید.
شما باید بتوانید از میان گزینه‌های موجود بهترین گزینه را که با زندگی شخصی و ویژگی‌های فردی شما هماهنگی دارد، کمترین هزینه و زمان را می‌طلبد، ریسک کمتری دارد و خطای آن کم است را انتخاب کرده، آن را از هر نظر موردبررسی قرار دهید تا بتوانید بهترین گزینه را یافته و تصمیم خود را نهایی کنید و به نتایج خوبی برسید.
راهکارهای مهم برای تصمیم‌گیری‌های درست
- تصمیمات اشتباه و غلط گذشته‌ی خود را فراموش کنید، لااقل هنگام تصمیمات جدید با نگاه تجربه به آن‌ها نگاه کنید و اجازه ندهید انرژی شما را کم کرده و شما را دچار استرس کند.
- هرگز اجازه ندهید دیگران برای شما تصمیم بگیرند، عواقب این مسئله پایین آمدن اعتمادبه‌نفس شماست. هرچقدر هم که تصمیم شما دارای خطا باشد بازهم بهتر از این است که از زیر بار تصمیمات شانه خالی کرده و آن‌ها را به دیگران واگذار کنید.
- مشورت کردن با دوستان و خانواده‌ی خود را هنگام تصمیم‌گیری فراموش نکنید چراکه دیگران چون از دور به قضیه نگاه می‌کنند می‌توانند نظرات خوبی داشته باشند و برخی نقاط مهم که از دید شما مخفی مانده است را بازگو کنند.
- عجول نباشید و تصور نکنید برای موفقیت باید عجله یا ریسک کرد، زمان کافی روی تحقیق و یافتن بهترین گزینه اختصاص دهید.
- هرگز تصمیمات خود را به تعویق نیندازید در این حالت بیشتر دچار شک و تردید و استرس خواهید شد و این امر شما را بیشتر سردرگم می‌کند.
- مطمئناً در هر تصمیم، عواقب و نقاط مثبت و منفی وجود خواهند داشت و نمی‌توان تصمیمی عاری از هرگونه خطا گرفت، درواقع داشتن مهارت تصمیم گیری به این معناست که شما به سمت کمترین درصد خطا پیش روید.
- سعی کنید هنگام گرفتن هرگونه تصمیمی، اهداف زندگی خود در نظر بگیرید تا بتوانید مطابق آن‌ها بهترین گزینه را انتخاب کنید.
- شهامت و جسارت لازم را برای گرفتن تصمیمات خود داشته باشید و تمام عواقب خوب و بد تصمیم خود را به عهده بگیرید تا کم‌کم بتوانید مهارت خود را در این زمینه بالا ببرید. البته دقت داشته باشید جسارت شما از حد متوسط بالا نرود که موجب غرور و تکبر شما خواهد شد و در این صورت حتی نظرات و مشورت‌های مثبت دیگران را نیز نادیده خواهید گرفت.
- برای داشتن بهترین تصمیم در هر سطح و بعدی از زندگی‌تان خودتان را بشناسید، علایق و اهداف خود را تعیین کنید تا مسیر مشخص‌تری داشته باشید.
