انتخاب رشته‌هایی با عنوان “مهندسی”

مهندسی هنر به‌کارگیری ریاضی و علوم برای سودرسانی به بشر یا حل مشکلات وی است.

شاید این جمله تعریف جامعی از مهندسی نباشد، زیرا مهندسی طیف وسیعی دارد و هرکدام از تعاریف ارائه‌شده تا امروز با یکدیگر متفاوت هستند، اما آنچه در همه‌ی این تعاریف یکسان است، بهره‌گیری از علوم ریاضی و فیزیک برای انجام کارها است.

در تمامی طیف‌ها و رشته های مهندسی از این علوم برای حل مسائل، یافتن راه‌حل مشکلات، تولید و ساخت‌وساز و هر آنچه نام آن مهندسی است، استفاده می‌شود. باید گفت پایه‌ی طرح‌ریزی این شاخه‌ها در دنیا، علم ریاضی در درجه‌ی اول و علم فیزیک در درجه‌ی دوم است. گهگاه در بعضی رشته های مهندسی از دیگر علوم و صنایع نیز برای تکمیل خواسته‌ها و اهداف استفاده می‌شود، اما اصل همان” ریاضی” است. در این مطلب سعی داریم با تعریف مهندس و مهندسی و رشته‌های مرتبط، شما را با دنیای مهندسی آشناتر سازیم.

✅ مهندس کیست و مهندسی چیست؟

مهندسین، ریاضیات و علوم دیگر مثل فیزیک و شیمی را برای یافتن راه‌حل‌های مناسب برای مسائل و مشکلات، تولید، تعمیر و نگهداری یا برای افزایش و بهبود بهره‌وری بکار می‌گیرند.

اما مهندسین باید در مورد علوم مرتبط با پروژه‌های دیگر نیز دانش کافی را داشته باشند. در حل یک مسئله یا یافتن یک چیز خاص، مهندسین با دانش فنی خود گزینه‌های موجود را پیدا می‌کنند و از میان گزینه‌های موجود هرکدام سود بیشتری در زمان کمتری برای بشر ارائه می‌دهد را انتخاب کرده و در فعالیت خود بکار می‌گیرند. کار مهم و منحصربه‌فرد یک مهندس تعیین و تفسیر محدودیت‌ها در طراحی برای ایجاد نتایج موفق است و اغلب برای ساخت محصول موفق فنی این موارد کافی نیستند و باید شروط دیگر را نیز برآورده سازد. به همین دلیل است که افرادی که اقدام به انتخاب این رشته و شغل می‌کنند، باید از قدرت و ضریب هوشی بالایی برخوردار باشند و بتوانند از قدرت ذهنی خود برای حل مسائل و یافتن راه‌حل‌ها استفاده کنند.

✅ توانایی‌های لازم برای رشته‌های مهندسی

در زمینه‌های مختلف از علوم، نیاز به برخی توانایی‌ها خیلی ضروری است و فرد برای انجام آن به توانایی و کسب مهارت در برخی زمینه‌ها نیاز بیشتری پیدا می‌کند. در رشته‌ی مهندسی نیز داشتن برخی توانایی‌ها و استعدادها از اهمیت بالایی برخوردار است که می‌تواند در برخی شاخه‌ها این توانایی‌ها متفاوت باشند.

برای مثال توانایی لازم برای رشته‌ی مهندسی عمران با شیمی متفاوت است. اما در حالت کلی یک فرد برای انتخاب رشته‌های مهندسی فارغ از شاخه‌ی خاص خود نیاز به ضریب هوش بالا در شاخه‌های ریاضی و فیزیک دارد.

قوی بودن در دروس ریاضی و فیزیک دوران دبیرستان، قدرت ذهنی بالا برای حل مسائل پیچیده، قدرت تجسم و تصویرسازی ذهنی و خلاقیت زیاد از جمله نیازهای ورود به شاخه‌ی مهندسی است.

علاوه بر این بیشتر شاخه‌های این رشته و شغل‌های آن نیاز به حضور فرد در مناطق دور از شهر و پروژه‌های ساخت‌وساز در خارج از محدوده‌های شهری دارند، که برای این امر فرد باید از آمادگی جسمانی بالایی برخوردار باشد. به همین علت دختران باید شرایط و ویژگی‌های لازم برای رشته‌های مهندسی را بیشتر مورد مطالعه قرار دهند.

✅ استعداد مهندسی

در تمامی رشته‌ها و شغل‌ها و انتخاب‌های زندگی علاقه و استعداد حرف اول را می‌زند. علاقه‌ای که به دنبال آن استعداد کافی برای انجام آن در بطن وجودی فرد نهفته باشد موفقیت را به ارمغان می‌آورد. استعداد بالقوه‌ای که بعد از کسب مهارت‌های لازم بالفعل شود و فرد را برای رسیدن به اهدافش در زندگی یاری کند.

از همان دوران دبیرستان شاخه‌ی مهندسی با سایر شاخه‌ها تا حدودی جدا می‌شود و فرد می‌تواند با توجه به نمرات  بعضی دروس مانند ریاضی و فیزیک و علوم و در بعضی موارد هندسه و شیمی تا حدودی استعدادهای خود را بشناسد که آیا برای گرفتن لقب “مهندسی” توانایی کافی را دارد.

در این صورت باید در رشته‌ی ریاضی فیزیک درس بخواند و در کنکور ریاضی شرکت کند. همان‌طور که قبلاً در مباحث علاقه و استعداد به تست‌های شخصیت‌شناسی و کشف استعداد اشاره شد در این مرحله نیز دانش‌آموز باید به این موارد دقت کند.

✅ شاخه‌های اصلی رشته‌های مهندسی

در دانشگاه و سطح تحصیلات تکمیلی رشته‌های مهندسی دارای طیف گسترده و وسیعی هستند. این نکته نیز مهم است بدانید تمامی شاخه‌های رشته‌ی ریاضی به مهندسی ختم نمی‌شوند، اما رشته‌های مهندسی همگی در شاخه‌ی ریاضی فیزیک قرار دارند.

مهندسی مواد، معدن، نفت، نساجی، شیمی، عمران، معماری، ژنتیک، برق و … از جمله رشته‌های مهندسی هستند. ما در ادامه می‌خواهیم به شش رشته‌ی مهم و اصلی در شاخه‌ی مهندسی اشاره کنیم که از اهمیت بالایی در صنایع برخوردارند.

مهندسی برق

زیرمجموعه‌ای از مهندسی است که به مطالعه و کاربرد علوم مرتبط با الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک می‌پردازند. مهندسان برق از الکتریسیته یا برای انتقال انرژی یا برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کنند. فراگیرتر شدن استفاده از انرژی الکتریکی و افزایش نیاز به انتقال و نیز پردازش سریع‌تر اطلاعات، مهندسی برق را به یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین زمینه‌های مهندسی و صنعت تبدیل کرده است. برای انتخاب این رشته باید توجه کرد که پایه‌ای قوی در دروس ریاضی و فیزیک داشته باشید.

مهندسی عمران

مجموعه رشته های مهندسی عمران یکی از رشته‌های پراهمیت و جذاب مجموعه رشته‌های آزمون سراسری است، که داوطلبین در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی می‌توانند آن را انتخاب کنند. عمران رشته‌ای از مهندسی است که به طراحی، نگهداری و تعمیر سازه‌هایی مانند ساختمان‌ها، سدها، فرودگاه‌ها، زیرساخت‌های راه‌آهن، جاده‌ها، پل‌ها، کانال‌ها و زیرساخت‌های شهری می‌پردازد.

مهندسی شیمی

ترکیب علم شیمی و زیست با علوم ریاضی و اصول مهندسی برای انجام فرآیندهای شیمیایی جهت تولید مواد مختلف مهندسی شیمی نام دارد. طیف شغلی مهندسی شیمی بسیار وسیع است و شاخه‌های مختلفی از علوم را در بر می‌گیرد. یکی از اهداف اصلی مهندسی شیمی طراحی و اجرای فرآیندهای شیمیایی برای تبدیل مواد اولیه به کالاها و موادی ارزشمند و کاربردی است. داشتن استعداد در ریاضیات، فیزیک و شیمی در این شاخه بسیار مهم است.

مهندسی مکانیک

مکانیک یکی از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین رشته‌های دانشگاهی در صنعت مهندسی است که کار آن تولید و راه‌اندازی ماشین‌ها و دستگاه‌ها برای استفاده در صنایع و کارخانجات مختلف است. این تعریف کلی از این رشته بود درحالی‌که گستره‌ی تولیدات این حوزه از دانش، بسیار وسیع‌تر است. مهندسان مکانیک گستره‌ی وسیعی از دستگاه‌ها، فرآورده‌ها و فرآیندها را تولید می‌کنند، از آن جمله می‌توان به موتورها و سیستم‌های کنترل، نیروگاه‌های الکتریکی، دستگاه‌های پزشکی، چرخ‌دنده‌ها، فناوری لیزر، طراحی به کمک رایانه، مهندسی به کمک رایانه و تولید به کمک رایانه، خودکارسازی و رباتیک، دستگاه‌های تهویهٔ مطبوع و تجهیزات کارخانه‌ها اشاره کرد. این رشته نیازمند توانایی بالا در دروس ریاضی و فیزیک است.

مهندسی صنایع

رشته‌ای نوظهور در مهندسی است که سیستم‌های تولیدی و فرآیندها را توسط علوم مهندسی و ریاضیات بهبود می‌بخشد. بهینه کردن سیستم‌ها و فرآیندها به وسیله‌ی یافتن راه‌هایی برای صرفه‌جویی در زمان، هزینه، انرژی و مواد در صنایع گوناگون از وظایف این حوزه از دانش است. این رشته دارای بازار کار وسیعی است به‌طوری‌که فارغ‌التحصیلان آن می‌توانند در قسمت‌های خدماتی تولیدی تا سیستم‌های بانکی و بیمه مشغول بکار شوند. قوی بودن در دروس ریاضیات و فیزیک پیش‌نیازهای ورود به این رشته است.

مهندسی کشاورزی

استفاده از علوم مهندسی و تلفیق آن با حوزه‌های مرتبط با کشاورزی برای طراحی و اجرا و یا بهینه‌سازی مدیریت، برنامه‌ریزی و نوآوری مرتبط با علوم کشاورزی است. پیش‌نیازهای لازم برای ورود به عرصه‌ی مهندسی کشاورزی ریاضیات، فیزیک و شیمی است.

با تمام موارد گفته‌شده تا حدودی با شاخه‌ی معروف مهندسی آشنا شدید. این رشته‌ها دارای طیف گسترده‌ای هستند و نمی‌توان در یک مطلب به تمام این رشته‌ها اشاره کرد. برای آشنایی با این رشته‌ها دفترچه‌ی انتخاب رشته‌ سازمان سنجش را مطالعه کنید و یا در میان سایت‌های اینترنتی به جستجو و مطالعه بپردازید. هر فرد دارای استعدادها و علایق مختص خود است، پس صرفاً برای “مهندس” نامیده شدن این رشته را انتخاب نکنید. بازار کار و توانایی‌های لازم برای هر کدام از رشته‌های مهندسی را مورد مطالعه قرار دهید تا با آگاهی  دست به انتخاب بزنید.