انتخاب رشته دکتری: تمام مواردی که در رابطه با انتخاب رشته دکتری باید بدانید
اهمیت انتخاب رشته بر هیچ کسی پوشیده نیست. در تمامی دوره‌های تحصیلی، انتخاب رشته مناسب و متناسب با ویژگی‌ها و استعدادهای فردی می‌تواند در آینده برای فرد موفقیت‌های زیادی را به ارمغان بیاورد. انتخاب رشته دکتری نیز از این قاعده مستثنی نیست.
بعد از قبولی در آزمون تئوری دکتری، نوبت به مرحله‌ی انتخاب رشته دکتری می‌رسد. در این مرحله اهمیت آزمون مصاحبه بسیار زیاد است. با توجه به این مورد که افراد اندکی در جامعه تا مرحله‌ی دکتری ادامه‌ی تحصیل می‌دهند، همه‌ی ما اطلاعات کمی در مورد زمان انتخاب رشته، عوامل مؤثر در انتخاب و شرایط لازم برای این آزمون داریم. به همین دلیل ما در این مطلب می‌خواهیم اطلاعات مفیدی پیرامون انتخاب رشته دکتری برای شما ارائه دهیم.
✅ دکتری چیست؟
این مدرک معمولاً به‌عنوان بالاترین درجه تحصیلات دانشگاهی در هر رشته در نظام تحصیلی ایران شناخته می‌شود و معادل مدرک PHD در دانشگاه‌های آمریکا و اروپا است.
برای به دست آوردن این مدرک دارا بودن مدرک دکترای حرفه‌ای و یا کارشناسی ارشد (بسته به نوع رشته) الزامی است. طول مدت این دوره بسته به نوع رشته در صورت تمام‌وقت بودن ۳ الی ۴ سال و در صورت نیمه‌وقت بودن شش الی هفت سال به طول می‌انجامد.
پس از پایان این دوره ارائه‌ی پایان‌نامه‌ی دکتری از طرف دانشجو الزامی است. این مدرک معمولاً به بالاترین مدرک دانشگاهی موجود در هر رشته اطلاق می‌شود. لازم به ذکر است در بعضی از رشته‌ها به‌ویژه رشته‌های گروه پزشکی افراد قبل از گرفتن مدرک دکترای تخصصی نیاز به گرفتن برد تخصصی در آن رشته دارند. دوره‌های پس از دکترای تخصصی که فوق دکتری نامیده می‌شود، فقط تجربه کاری به شمار می‌روند و مدرک دانشگاهی محسوب نمی‌گردند.
✅ آزمون دکتری
افرادی که می‌خواهند در آزمون دکتری شرکت کنند باید دفترچه ثبت‌نامی این آزمون را به صورت کامل مطالعه کنند و شرایط اختصاصی و عمومی لازم را داشته باشند. مهم‌ترین شرط شرکت در این آزمون، فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی ارشد یا دکترای حرفه‌ای است.
داوطلبان تحصیل در مقطع دکتری ابتدا باید در آزمون کتبی شرکت کنند و پس از آنکه کارنامه‌ی نتایج اولیه‌ی خود را دریافت کردند، در صورت مجاز به انتخاب رشته، نسبت به تکمیل فرم انتخاب رشته‌ی خود اقدام نمایند.
آزمون دکتری دارای دو مرحله است: مرحله‌ی اول آزمون کتبی و مرحله‌ی دوم آزمون مصاحبه.
با توجه به ادغام آزمون دکترای دانشگاه‌های آزاد و سراسری برای انتخاب رشته در دانشگاه آزاد، داوطلبین باید به سامانه‌ی مختص این دانشگاه مراجعه کنند و فرم مربوطه را پر کنند. در آزمون دکتری علاوه بر آزمون کتبی، مصاحبه‌ی علمی از طرف دانشگاه قبول شده نیز وجود دارد.
بعد از اعلام نتایج اولیه شما باید دفترچه انتخاب رشته خود را به‌خوبی مطالعه کنید تا اطلاعات کافی در این مورد به دست آورید. در این مقطع تحصیلی نیز شما می‌توانید در دوره‌های روزانه و بورس خارج از کشور و یا دوره‌های غیر روزانه مانند دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد، دانشگاه غیرانتفاعی و پردیس‌های خودگردان مشغول به تحصیل شوید.
باید دقت کنید با توجه به اعمال نمره‌ی ۵۰ درصدی آزمون مصاحبه، حتی با وجود رتبه‌ی تک‌رقمی در آزمون علمی، انتظار قبولی در دانشگاه‌های برتر را نداشته باشید و باید از هر نظر برای آزمون مصاحبه آماده شوید. در دفترچه‌ی انتخاب رشته دکتری ۵۰ انتخاب برای شما وجود دارد که شما باید این ۵۰ کد رشته را با توجه به علایق و شرایط زندگی خود اولویت‌بندی کرده و پر کنید.
بعد از انتخاب رشته، شما یک کد ره‌گیری دریافت می‌کنید که حتماً باید آن را برای ادامه‌ی مراحل و اعلام نتایج بعدی نگهداری و ثبت کنید. در اعلام نتایج مرحله‌ی دوم با توجه به لیست انتخاب رشته‌ها و تراز آزمون داوطلب (از حدنصاب قبولی بالاتر باشد) پذیرش انجام می‌شود و دانشگاه‌ها داوطلبان را در زمانی که خود دانشگاه مشخص می‌کند به مصاحبه‌ی دکتری و آزمون (احتمالی) دعوت می‌نمایند.
✅ دقت به نوع شیوه پذیرش در دکتری
شیوه‌ی پذیرش در آزمون دکتری به شکل آموزشی -پژوهشی و پژوهش محور است که هر کدام از این روش‌ها شرایط خاص خود را دارند.
در روش اول سهم آزمون متمرکز ۵۰ درصد، سهم سوابق ۲۰ درصد و سهم مصاحبه ۳۰ درصد در نظر گرفته می‌شود.
در روش دوم سهم آزمون متمرکز ۳۰ درصد، سهم سوابق ۲۰ درصد و سهم مصاحبه ۳۰ درصد است و تهیه‌ی طرح با سهم ۲۰ درصد صورت می‌گیرد.
از دیگر مواردی که باید در فرآیند انتخاب رشته مورد توجه قرار گیرد، نمره‌ی مصاحبه است. این نمره شامل ارزیابی سوابق آموزشی، پژوهشی، فناوری، مصاحبه و سنجش عملی مبتنی بر شیوه‌نامه‌ی ابلاغی از سوی سازمان سنجش آموزش کشور به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی است. البته در این میان سهمیه‌های رزمندگان و ایثارگران و مربیان، آیین‌نامه‌ها و مصوبات مربوط شورای هدایت استعدادهای درخشان وزارت علوم هم دخیل هستند.
✅ تعداد واحدهای درسی دوره دکتری
در دانشگاه‌های سراسری و آزاد تعداد واحدهای درسی دانشجویان در مقطع دکتری ۳۶ واحد است که از این تعداد ۱۵ الی ۱۸ واحد درسی آن واحدهای آموزشی و تئوری و ۱۸ الی ۲۱ واحد آن پژوهشی یا همان آماده‌سازی پایان‌نامه است.
هم در دانشگاه سراسری و هم در دانشگاه آزاد مدت مجاز تحصیل در دوره‌ی دکترای تخصصی حداقل شش و نیم سال تحصیلی و حداکثر هشت و نیم سال تحصیلی است. اگر دانشجویی نتواند در مدت مذکور فارغ‌التحصیل شود دانشگاه می‌تواند تا حداکثر دو و نیم سال برای او وقت در نظر بگیرد.
✅ تفاوت دکترای وزارت علوم و وزارت بهداشت
پذیرش دانشجو در رشته‌های گروه علوم پزشکی منحصراً برای دانشگاه تربیت مدرس صورت می‌گیرد و پذیرفته‌شدگان فقط در آن دانشگاه ادامه‌ی تحصیل خواهند داد. دانشجویانی که از رشته‌های پزشکی وارد مقطع دکتری می‌شوند ملزم به حضور در دانشگاه و کلینیک هستند و از این بابت حقوق نیز دریافت می‌کنند.
دانشجویان بقیه‌ی رشته‌ها نیز ملزم به حضور در دانشگاه هستند و در صورت انجام دستیاری برای اساتید، حقوق ناچیزی به آن‌ها تعلق می‌گیرد و از این نظر دانشجویان این رشته‌ها بعد از فارغ‌التحصیلی هیچ تعهدی به دانشگاه خود ندارند، اما دانشجویان وزارت بهداشت موظف‌اند به اندازه‌ی دو برابر طول دوران تحصیل خود به دانشگاه خدمت کنند.
✅ نکات مهمی که در انتخاب رشته دکتری باید به آن‌ها توجه کنید:
تجزیه تحلیل کارنامه
به منظور اینکه داوطلبین مقطع دکتری بتوانند انتخاب آگاهانه، اصولی و متناسب با شرایط خود انجام دهند، ابتدا باید بتوانند به‌خوبی جزئیات کارنامه‌ی خود را مطالعه کنند و مورد بررسی قرار دهند. در این مرحله باید به تراز یا نمره‌ی کل خود دقت کنند.
با بررسی ترازها در سایت‌های معتبر می‌توان به اطلاعات مهمی دست یافت. برای مثال یک داوطلب با چه ترازی در کدام دانشگاه شانس قبولی بالایی دارد. پس اطلاعات مندرج در کارنامه خود را جدی بگیرید و از افراد آگاه و مشاورین با تجربه بخواهید در این زمینه شما را یاری کنند.
تجزیه و تحلیل دفترچه انتخاب رشته‌ی دکتری
در این دفترچه تمامی شرایط و ضوابط برای قبولی در هرکدام از رشته‌ها و دانشگاه‌ها موجود است که افراد می‌توانند با مطالعه‌ی کامل این دفترچه، اطلاعات کافی پیرامون رشته و دانشگاه محل تحصیل خود به دست آورند.
ترتیب‌بندی اولویت‌ها
ترتیب اولویت‌ها تنها مشخص‌کننده‌ی نظر شما در مورد انتخاب‌هایتان است و تأثیری بر قبولی شما نخواهد داشت. در واقع ابتدا بالاترین اولویت شما بررسی می‌شود. اگر رتبه و تراز شما نسبت به دیگر داوطلبان به گونه‌ای بود که امکان قبولی در آن واحد را داشته باشید، شما را به‌عنوان پذیرفته‌شده در نخستین کد محلتان معرفی می‌کنند.
اگر نمره‌ی لازم، برای این کد محل را کسب نکرده باشید به سراغ کد محل بعدی انتخابی شما می‌روند. در واقع سازمان سنجش بین شما که یک کد محل را به‌عنوان اولویت دوم خود انتخاب کرده‌اید و فردی که آن کد انتخاب اول او است تفاوتی قائل نمی‌شود. به همین صورت اگر نمره‌ی این کد محل را نیز کسب نکرده باشید به سراغ اولویت‌های دیگر می‌رود.
مشورت با افراد با تجربه و مشاوران
همان‌طور که قبلاً نیز در این مطلب به آن اشاره شد با توجه به اینکه افراد کمی در جامعه قصد ادامه‌ی تحصیل در این مقطع را دارند، اکثراً ما اطلاعات کمی در مورد این موضوع داریم. این امر باعث می‌شود در مرحله‌ی انتخاب رشته دچار سردرگمی شویم.
بهتر است در این مرحله با افراد با تجربه که در این زمینه و مقطع ادامه‌ی تحصیل داده‌اند، مشورت کنیم تا اطلاعات کافی به دست آوریم. در این مرحله نیز از مشورت با مشاوران با تجربه در این زمینه غافل نشوید.
توجه به علایق و شرایط زندگی خود
انتخاب رشته بعد از کسب رتبه‌ی قبولی مهم‌ترین عامل در تعیین کرسی مناسب دانشگاهی در هر مقطعی محسوب می‌شود. انتخاب رشته‌ی دکتری یکی از مهم‌ترین مراحل آزمون دکتری است که به واسطه‌ی تأثیر ۵۰ درصدی آزمون کتبی و مصاحبه، همیشه با حساسیت‌های زیادی همراه است. در این مرحله نیز علاقه یکی از اولویت‌های مهم در انتخاب رشته و دانشگاه است که داوطلبین باید با توجه به علایق و شرایط زندگی خود، دانشگاه و رشته مورد نظر خود را انتخاب کنند.
ارائه‌ی کارهای پژوهشی و پایان‌نامه، نیازمند علاقه و انگیزه‌ی فرد به کسب علم و دانش است، پس در این مرحله نیز اولویت‌بندی رشته‌های خود را ابتدا با توجه به علایق خود و سپس دیگر فاکتورها مرتب کنید. اکثر افرادی که می‌خواهند در این مقطع ادامه‌ی تحصیل دهند شاغل هستند، به همین دلیل بررسی شرایط کاری و شغلی خود با دانشگاه و محل تحصیل از اهمیت بالایی برخوردار است.
✅ اهمیت دانشگاه محل تحصیل در دوره کارشناسی
با بررسی آمار قبولی برخی داوطلبین به نکته‌ی جالب توجهی می‌رسیم که این نکته می‌تواند به شما در قبولی کمک شایانی کند. با توجه به این بررسی‌ها متوجه می‌شویم افرادی که دانشگاه دوره‌ی کارشناسی خود را برای مقطع دکتری انتخاب می‌کنند، شانس قبولی بالایی دارند. این امر به علت آشنایی با فضای آموزشی، علمی و اساتید آن دانشگاه است که در مرحله‌ی مصاحبه می‌تواند روی قبولی فرد تأثیر داشته باشد.
به‌خصوص اگر فرد در طول تحصیل در پروژه‌های علمی – پژوهشی دانشگاه نیز مشارکت کرده باشد این تأثیر دوچندان می‌شود. پس در انتخاب و اولویت‌بندی‌های خود دانشگاه محل تحصیل کارشناسی خود را نیز در نظر بگیرید. البته این نکته به معنای قبولی صددرصدی این افراد نیست، فقط میزان آشنایی فرد با فضای دانشگاه می‌تواند در مصاحبه و کم کردن استرس به کمک کند.
علاوه بر دانشگاه، رشته و گرایش قبلی فرد با انتخاب جدید او برای مقطع دکتری هرچقدر مرتبط باشد این امر می‌تواند شانس قبولی فرد را بالا ببرد، زیرا اساتید دانشگاهی در مرحله‌ی مصاحبه به این موارد دقت می‌کنند. برخی از داوطلبین در این مرحله قصد تغییر گرایش دارند، به این افراد توصیه می‌شود علایق و بازار کار گرایش انتخابی خود را مورد بررسی قرار دهند و بیشتر در این زمینه تحقیق کنند تا بعداً دچار پشیمانی نشوند.
نکته‌ی مهم دیگر که ذکر آن خالی از لطف نیست این است که برخی از افراد برای بالا بردن شانس قبولی خود در یک دانشگاه خاص چندین گرایش از یک رشته را انتخاب می‌کنند. در این صورت افراد باید بدانند در برخی موارد مصاحبه‌ی گرایش‌های یک رشته هم‌زمان انجام می‌گیرد و این امر می‌تواند در صورت نداشتن دلیلی منطقی برای این انتخاب، برای فرد نمرات منفی به بار آورد.
✅ اهمیت مصاحبه در آزمون دکتری
یکی دیگر از موضوعات حائز اهمیت برای داوطلبان، آمادگی روز مصاحبه دکتری بوده و همه‌ی شما دانشجویان این مقطع می‌دانید که کوچک‌ترین اشتباه در روز مصاحبه می‌تواند آینده‌ی تحصیلی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از داوطلبان بوده‌اند که نمره‌ی کتبی خوبی را کسب کرده اما به دلیل آماده نبودن در روز مصاحبه نتوانسته‌اند در رشته و دانشگاه انتخابی خود پذیرش شوند.
مطمئناً داوطلبین مقطع دکتری بر اهمیت این موضوع واقف هستند و می‌دانند نمره‌ی این مرحله ۵۰ درصد روی نمره‌ی قبولی و نهایی فرد تأثیر مستقیم دارد. شاید شما نیز نمی‌دانید چه چیزهایی را باید در این مرحله مطالعه کنید و بر چه مواردی تسلط داشته باشید. یکی از موارد مهم مصاحبه که هر شخص را دچار نگرانی و مشکل می‌کند، ارائه‌ی شفاهی مطالب علمی است.
داوطلب باید در مورد یک موضوع علمی مرتبط با رشته‌ی خود سخنرانی کوتاهی داشته باشد، اما از سمتی تنوع موضوعات و از سویی دیگر شرایط آزمون باعث می‌شود که داوطلب نتواند اطلاعات مناسبی را به داوران ارائه نماید. لذا داوطلب باید اطلاعات خود را از موضوعات مربوطه تکمیل نماید.
قبل از مصاحبه باید روی دروس دوره‌ی کارشناسی ارشد و به‌خصوص پایان‌نامه و رزومه کاری خود تسلط کافی داشته باشید و بتوانید به سؤالات اساتید پیرامون مباحث علمی مرتبط با رشته‌ی خود پاسخ درستی دهید.
آگاهی از این موارد به تنهایی نمی‌توانند ضامن موفقیت شما باشند، بلکه شما باید از لحاظ روحی و روانی و حتی از نظر ظاهری نیز خود را آماده کنید.
اعتمادبه‌نفس خود و روابط اجتماعی خود را تقویت کنید، روی تسلط خود بر زبان انگلیسی کار کنید، به آراستگی ظاهر خود دقت کنید تا بتوانید در کمال آرامش دانسته‌های علمی و آموخته‌های خود را بازگو کنید و نمره‌ی کافی را به دست آورید.
نکات بسیار ریزی در این آزمون از آمادگی تحصیلی و علمی تا آراستگی ظاهری و آمادگی روانی مدنظر است و بی‌شک افرادی موفق می‌شوند که هم از نظر بار علمی و سوابق پژوهشی و هم بار روانی توانمندی لازم را داشته باشند. شناخت اساتید پیش از مراجعه‌ی حضوری و صحبت با اساتید خود نیز می‌تواند شما را برای این آزمون آماده‌تر سازند.
✅ موارد مهم در مصاحبه
- با اعتمادبه‌نفس وارد جلسه‌ی مصاحبه شوید.
- در پاسخ دادن به سؤالات عجله نکنید و برای هر سؤال اندکی تفکر کنید. عجله کردن در جواب دادن به سؤالات می‌تواند استرس شما را بالا ببرد.
- به سؤالات جواب کوتاه دهید زیرا امکان دارد در حین توضیح دادن بیش‌ازحد، از منظور اصلی سؤال دور شده و دچار سردرگمی شوید.
- اگر پاسخ سؤالی را نمی‌دانید به راحتی بگویید که حضور ذهن ندارید، صداقت شما می‌تواند تأثیر مثبتی بر روی فرآیند مصاحبه داشته باشد.
- سعی کنید در خلال مصاحبه روی مهارت‌هایتان تمرکز کنید و اساتید را از مهارت‌هایتان باخبر سازید.
- اگر پاسخ سؤالی را نمی‌دانستید یا جواب نادرستی به سؤالی دادید، خود را نبازید و تا آخر مصاحبه سرحال باشید. گاهی شاید عکس‌العمل شما در مقابل مصاحبه‌کنندگان تأثیر مستقیمی روی نمرات مصاحبه بگذارد.
- در طول مصاحبه به همه‌ی افراد و اساتید حاضر در جلسه توجه کنید و ارتباط چشمی خود را با همه‌ی اساتید قطع نکنید. مهارت‌های ارتباطی خود را قبل از آزمون بررسی کنید.
- پرسش در ارتباط با موضوع پایان‌نامه یکی از مواردی است که تقریباً توسط همه‌ی اساتید صورت می‌پذیرد، پس بهتر است بر پایان‌نامه‌ی خود تسلط خوبی داشته باشید.
- زبان انگلیسی نیز یکی از مواردی است که تسلط نسبی در آن می‌تواند روی نتیجه‌ی مصاحبه‌ی شما تأثیرگذار باشد.
- احتمال دارد از شما بخواهند که در ارتباط با پایان‌نامه‌ی خود و حوزه‌ی کاریتان به مدت کوتاهی انگلیسی صحبت کنید یا از شما بخواهند مشخصات شخصی خود را به زبان انگلیسی توضیح دهید. بهتر است در هر یک از زمینه‌ها متن کوچکی را آماده کنید تا صورت نیاز بازگو نمایید.
- یکی از سؤالاتی که مطرح می‌شود، انگیزه‌ی داوطلب از تحصیل در مقطع دکتری است. داوطلب باید بتواند علاقه و انگیزه‌ی خود را از تحصیل در مقطع دکترای تخصصی به صورت واضح و قابل‌قبول توضیح دهد.
- بسیاری از اساتید روی اینکه داوطلب چه شغلی دارد حساس‌اند و معتقدند دانشجوی دکتری باید تمام‌وقت خود را صرف پژوهش و دروس دکتری کند. البته رزومه‌ی شغلی‌ای که در آن تدریس یا پژوهش دیده شود پسندیده است اما اگر دارای شغل تمام‌وقت باشید، امکان دارد در این زمینه نمره‌ی منفی بگیرید.
- در آخر اگر از شما سؤال شد که علاقه به کار کردن در چه زمینه‌ای دارید، بهتر است به صورت مشخص جواب این سؤال را ندهید. بهتر است زمینه‌ی کاری که در آن تخصص دارید مشخص کنید اما خود را به قدری انعطاف‌پذیر نشان دهید که اگر در زمینه‌ی دیگری هم نیاز باشد، کار خواهید کرد.
در کل سؤالات زیادی مربوط به درس از شما پرسیده نخواهد شد و منظور از برگزاری جلسه‌ی مصاحبه، تشخیص اساتید از قدرت تحصیل و استنتاج شما روی مسائل درسی است.
✅ تفاوت‌های انتخاب رشته دکتری در دانشگاه‌های آزاد و سراسری
تنها نکته‌ی اشتراک این دو دانشگاه در یکی بودن آزمون‌هاست و بعد از این مرحله هر دانشگاه بر اساس اولویت‌بندی‌های خود اقدام به جذب دانشجو در مقطع دکتری می‌کند. برای انتخاب رشته در دانشگاه آزاد شما باید به سایت مربوط به این دانشگاه مراجعه کنید و در آنجا اقدام به انتخاب رشته نمایید.
فرم انتخاب رشته در این دانشگاه دارای ۴۰ انتخاب برای داوطلبین هست. منطقی‌ترین روش انتخاب رشته بر اساس علاقه‌ی داوطلب، روزانه یا شبانه یا غیرانتفاعی بودن و رتبه‌ی علمی دانشگاه صورت می‌گیرد. با توجه به ظرفیت دانشگاه‌های آزاد آن دسته از داوطلبانی که رتبه‌ی خوبی به دست نیاورده‌اند ولی در عوض رزومه‌ی آموزشی پژوهشی خوبی دارند در صورت وجود ظرفیت در دانشگاه، امکان ثبت‌نام در ارزیابی دانشگاه و مصاحبه‌ی دکتری برای آن‌ها وجود خواهد داشت.
با توجه به اخذ شهریه در این دانشگاه بهتر است قبل از انتخاب رشته در این دانشگاه میزان شهریه‌های رشته و گرایش خود را مورد بررسی قرار دهید، زیرا در مقطع دکتری میزان شهریه‌ها به نسبت بالاتر از سایر مقاطع تحصیلی است.
✅ نکات مهمی که باید بدانید
- داوطلبان حین انتخاب رشته باید به این موضوع توجه داشته باشند که تغییر رشته، تغییر گرایش و انتقال دانشجویان در مقطع دکتری امکان‌پذیر نیست.
- پذیرفته‌شدگان اتباع خارجی در دوره دکتری چنانچه در دوره‌ی روزانه هم پذیرفته شده باشند، موظف به پرداخت شهریه بنا بر مصوبات هیئت‌امنای دانشگاه‌ها هستند و مبلغی معادل ۸۰ درصد شهریه‌ی نوبت دوم را شامل می‌شود.
- بر اساس مصوبه‌ی چهارمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو پذیرفته‌شدگان در دوره‌هـای تحصـیلات تکمیلـی پذیرفته‌شدگان در آزمون ورودی دوره روزانه آزمون امکان شرکت در آزمون ورودی سال آینده را نخواهند داشت.
- چند سالی است که دعوت به مصاحبه‌ی دکترای دانشگاه‌ها بر اساس نمره‌ی تراز صورت می‌گیرد و همه‌ی کسانی که تراز آن‌ها بالاتر از تراز مدنظر دانشگاه باشد، به مصاحبه دعوت خواهند شد و محدودیتی در این خصوص وجود ندارد.
- دانشگاه آزاد اسلامی به منظور ارتقا مدارک اعضای هیات علمی خود سهمیه‌ی هیات علمی را به‌عنوان شانسی مضاعف برای قبولی ارائه کرده است.
- اگر سهمیه‌ی مربی دارید باید بدانید می‌توانید در صورت قبولی در دانشگاه‌هایی که از دانشجویان شهریه اخذ می‌کنند به صورت پژوهش محور و بدون پرداخت شهریه ادامه‌ی تحصیل دهید.
- دانشجویان سال آخر و یا فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد و دکترای حرفه‌ای که معدل آنان کمتر از ۱۴ است حق ثبت‌نام و شرکت در این آزمون را ندارند.
- پذیرفته‌شدگان با توجه به تعهدات آموزش رایگان باید دو برابر طول مدت تحصیل دوره‌ی دکتری، در موقع ثبت‌نام تعهد بسپارند تا در صورت نیاز محلی که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعیین می‌کند به خدمت اشتغال ورزند.
