نقش ورزش در یادگیری دانش‌آموزان
نقش ورزش در یادگیری و تأثیرات مثبت آن بر سلامت جسم، روح، روان، حافظه، تمرکز و انگیزه بر کسی پوشیده نیست. بهره گرفتن از فواید ورزش تنها به دوران مدرسه و تحصیل محدود نمی‌شود، همه‌ی انسان‌ها باید برای بهره بردن از نتایج مثبت ورزش، باید آن را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانند چراکه تأثیرات مفید و اثربخش آن در شغل و زندگی افراد نیز می‌تواند مفید واقع شود و موفقیت‌های زیادی برای افراد به ارمغان آورد.
نقش ورزش در یادگیری و بالا رفتن قدرت هوشی افراد
دکتر هالول جان جی راتی در تحقیقات خود به بررسی ارتباط بین مغز و ورزش می‌پردازد و شواهد محکمی ارائه می‌دهد که این شواهد نشان می‌دهد ورزش به‌خصوص ورزش‌هایی که اکسیژن بیشتری لازم دارند مانند ورزش‌های هوازی، ازنظر جسمی مغز را برای عملکرد خود در آمادگی بالایی قرار می‌دهند. نتیجه‌ی تحقیقات دکتر راتی منجر به چاپ کتابی معتبر در این زمینه شده است که در این کتاب آمده است،
نقش ورزش در یادگیری و بهبود سه بخش اصلی:
- ذهن انسان را آماده می‌کند تا توجه، تمرکز و انگیزه‌ی فرد را بالا ببرد،
- سلول‌های لازم برای ورود اطلاعات جدید را آماده می‌کند،
- به مغز کمک می‌کند تا برای حفظ اطلاعات و یادگیری مطالب جدید آماده شود.
ورزش و اثرات آن روی سلامت روحی و روانی دانش‌آموزان
ورزش می‌تواند سلامت روانی دانش آموزان را بهبود بخشد، ورزش می‌تواند بهترین دفاع در برابر بسیاری از مسائل و مشکلات پیرامون بهداشت روانی و روحی فرد باشد. دانش‌آموزان در کلاس درس و زندگی خود ممکن است با استرس‌های شدیدی روبرو باشند. این استرس‌ها می‌توانند از عواملی مانند نداشتن رابطه‌ی درست با همسالان، اضافه‌وزن، نمرات کم، مشکلات خانوادگی، مشکلات روحی، مشکلات اقتصادی و مالی و … نشاءت بگیرند که ورزش می‌تواند این استرس‌ها را کنترل کرده و به‌مرورزمان آن‌ها را کاهش دهد به‌طوری‌که فرد بتواند بین زندگی و تحصیل خود تعادل ایجاد کند.
درواقع فعالیت بدنی یک روش طبیعی برای جلوگیری از پیامدهای منفی استرس است که می‌تواند اثرات استرس‌زای مزمن را از بین ببرد. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که فعالیت بدنی و ورزش را در زندگی خود گنجانده‌اند ازنظر اجتماعی نیز فعال هستند و اعتمادبه‌نفس بیشتری دارند که این امر موجب برقراری ارتباط اجتماعی مثبت در افراد به‌خصوص دانش‌آموزان می‌شود.
زمانی که فرد به فعالیت بدنی مشغول است، میزان اکسیژن راه‌یافته به مغز نیز افزایش می‌یابد و این امر موجب می‌شود توانایی فرد در تمرکز، یادگیری و به یاد آوردن آموخته‌های قبلی بیشتر شود. اگر بخواهیم ازلحاظ علمی این موضوع را بررسی کنیم باید بگوییم افزایش اکسیژن مغز باعث زنده ماندن نورون‌ها در مناطقی از مغز می‌شود که وظیفه‌ی یادگیری، حافظه و تفکر را بر عهده دارند که این عوامل مؤلفه‌های مهمی در پیشرفت تحصیلی افراد هستند.
ورزش و تأثیر آن روی سلامت جسمی دانش‌آموزان
این نقطه برای همه انسان‌ها ثابت شده است که ورزش کردن تأثیر بسیار خوب و مستقیمی روی سلامت جسمی و فیزیکی افراد دارد. ورزش احتمال ابتلا به انواع بیماری‌های قلبی و عروقی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد و در مقابل طول عمر افراد را افزایش می‌دهد ازاین‌رو تأثیرات مثبتی که ورزش روی جسم انسان می‌گذارد غیرقابل‌انکار است.
دانش‌آموزانی که روزانه حتی به مدت کم نیز ورزش می‌کنند نسبت دیگر افراد از سلامتی بیشتری برخوردارند. سلامتی می‌تواند بدن انسان را برای یادگیری آماده سازد چراکه وقتی ما بدن سالمی داریم بهتر و راحت‌تر می‌توانیم مطالعه و یادگیری داشته باشیم. اگر ازلحاظ علمی به این قضیه نگاه کنیم هنگامی‌که ما ورزش می‌کنیم و بدن ما فعال می‌شود اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد. اکسیژن بیشتر می‌تواند برای کل بدن مفید واقع شود و ازلحاظ فیزیکی بدن را شاداب و سرحال کرده و آماده‌ی یادگیری کند.
زمانی که دانش‌آموزان مشغول فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی می‌شوند یاد می‌گیرند تا با دوستان و همسالان خود ارتباط بهتری داشته باشند، مشکلات خود را با آن‌ها به‌راحتی حل‌وفصل کنند و تمامی این عوامل موجب می‌شود تا فرد اعتمادبه‌نفس بالایی در اجتماع به دست آورد، این اعتمادبه‌نفس در تحصیلات او نیز بسیار مفید و مؤثر خواهد بود.
ورزش چه تأثیرات مثبتی روی افراد به‌خصوص دانش‌آموزان خواهد گذاشت؟
- افزایش شادابی و نشاط و سرحالی در کلاس درس
- افزایش تمرکز و دقت
- افزایش قدرت یادگیری
- افزایش قدرت به یادآوری مطالب و آموخته‌های قبلی
- افزایش خلاقیت
- افزایش اعتمادبه‌نفس
- بهبود روابط اجتماعی و رفتار مناسب با همسالان، معلمین و خانواده
- داشتن بدنی سالم
- کاهش میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و دنیای مجازی
- بهبود قدرت تفکر و استدلال
- کاهش خشونت و درگیری‌های لفظی و فیزیکی بین همسالان
- کاهش استرس، اضطراب و افسردگی
- و…
توصیه‌های کاربردی
- بهتر است هر روز قبل از انجام مطالعه و درس خواندن مدت کوتاهی حداقل ۱۵ دقیقه به ورزش کردن بپردازید.
- ورزش‌های هوازی تأثیر بیشتری نسبت به سایر ورزش‌ها روی عملکرد مغز، افزایش یادگیری و تمرکز افراد دارند.
- تأثیرات مثبت ورزش علاوه بر دوران تحصیل در شغل و زندگی شخصی افراد نیز مؤثر است.
- اگر شما نیز برای کنکور و امتحانات مختلف آماده می‌شوید بهتر است ورزش کردن را جزئی از برنامه‌ی روزانه‌ی خود قرار دهید تا تأثیرات مثبت آن را در درازمدت ببینید.
- قرار دادن ورزش در برنامه‌ی آموزشی می‌تواند به کاهش سطح اضطراب، استرس و افسردگی و افزایش کیفیت مطالعه کمک شایانی کند.
- ورزش کردن روی کیفیت یادگیری تأثیر زیادی دارد یعنی اگر شما با تمرکز بالاتری درس بخوانید در مدت‌زمان کمتری مطالب بیشتری را یاد خواهید گرفت.
- هرچه میزان فعالیت بدنی بیشتر باشد، یادگیری مطالب جدید سر کلاس بیشتر و بهتر می‌شود.
- دانش‌آموزان از طریق ورزش کردن می‌آموزند که چگونه اضطراب و استرس خود را کاهش داده و با افزایش اعتمادبه‌نفس خود روحیه‌ی قوی و انگیزه‌ی کافی برای مطالعه و یادگیری داشته باشند.
- انجام حرکات ورزشی برای دانش‌آموزان که دچار اختلالات بیش فعالی هستند موجب می‌شود تا توجه و تمرکز کافی برای یادگیری به دست آورند.
سخن آخر
شاید بسیاری از والدین، معلمین و یا اولیای مدرسه تصور کنند ورزش‌های صبحگاهی و یا کلاس‌های ورزشی وقت دانش‌آموزان را هدر می‌دهد اما باید بدانید تحقیقات فراوانی در دنیا و ایران روی ورزش و تأثیر آن در افزایش یادگیری دانش‌آموزان انجام شده و همگی آن‌ها نشان داده‌اند که ورزش، لازمه‌ی داشتن بدنی سالم و ذهنی آماده برای یادگیری و مطالعه است.
همچنین تحقیقات ثابت کرده است دانش‌آموزانی که حرکات ورزشی انجام می‌دهند در نمرات دروس خود نیز بالاتر از دیگران هستند به‌طورکلی فعالیت بدنی تأثیر مثبتی بر حافظه و رفتار فرد در کلاس درس دارد
