مهارت برنامه‌ریزی: سلاح پنهان افراد موفق
موفقیت اتفاقی نیست. در واقع موفقیت، ترکیبی از اقدامات برنامه‌ریزی شده است که با جدیت دنبال و انجام می‌شوند. هیچ‌کس نمی‌خواهد شکست بخورد، اما بسیاری از پروژه‌های ناموفق و نتایج ناامیدکننده، به دلیل کوتاهی در برنامه‌ریزی و نبود مهارت برنامه ریزی شکل گرفته‌اند. به همین علل است که همه‌ی افراد موفق به شما خواهند گفت؛ اگر واقعاً می‌خواهید موفق شوید، برنامه‌ریزی کنید!
هدف یا رؤیای شما هرچه که باشد، بدون برنامه‌ریزی نمی‌توانید به آن دست‌یابید. برای تعیین هدف و رسیدن به آن، نیاز به برنامه‌ریزی دارید.
به گفته استیو مارابولی:
اگر دقیقاً نمی‌دانید کجا می‌روید، از کجا می‌دانید که به آنجا می‌روید؟
برنامه‌ریزی به کارها و ذهنیت شما جهت می‌بخشد و شما را به مسیر درستی که باید دنبال کنید، هدایت می‌کند. برنامه‌ریزی باعث می‌شود، اولویت‌های خود را به‌درستی تنظیم کنید و کارهای بیهوده‌ای را که شما را از اهدافتان دور می‌کند، شناسایی کرده و کنار بگذارید.
با داشتن یک برنامه‌ی محکم و درست، می‌دانید چه چیزهایی برای شما اهمیت دارد و چه چیزهایی مهم نیست. درواقع برنامه‌ریزی باعث می‌شود، اهداف شما روشن‌تر و روند دستیابی به آن‌ها بدون ابهام و آسان‌تر شود. در این مقاله به بررسی راه‌هایی برای تقویت مهارت برنامه ریزی فردی می‌پردازیم.
✅ تقویت مهارت برنامه‌ریزی
یادگیری نحوه‌ی برنامه‌ریزی به‌خصوص اگر به‌تازگی تصمیم به این کار گرفته‌اید، ممکن است کمی دشوار و حتی ناامیدکننده به نظر برسد. بررسی‌ها نشان داده است، مغز بعضی از افراد به‌طور طبیعی برنامه‌ریزی شده است و آن‌ها به‌راحتی کارها و فعالیت‌های روزانه خود را دنبال می‌کنند. درحالی‌که این کار برای دیگران به همین سادگی‌ها نیست!
همه‌ی این‌ها به علم مغز برمی‌گردد. کسانی که تسلط مغزی بیشتری در قسمت عقب و چپ مغز خود دارند، به‌راحتی برنامه‌های خطی را دنبال و عملی می‌کنند؛ اما برای کسانی که در یک‌چهارم دیگر مغز خود تسلط دارند، برنامه‌ریزی ممکن است بسیار دشوار به نظر برسد.
همان‌طور که مهارت‌هایی مانند خلاقیت، تجزیه‌وتحلیل یا نوشتن برای برخی بسیار راحت‌تر از دیگران است، سهولت در مهارت برنامه ریزی نیز ذاتی است؛ اما این بدان معنا نیست که با تلاش و تمرین مداوم نتوانیم این مهارت را در خود ایجاد و تقویت کنیم!
تقویت مهارت برنامه ریزی متکی به یادگیری چند راهکار ساده و تلاش برای عملی کردن آن‌هاست. در ادامه به بررسی این راهکارهای مهم برای ایجاد انعطاف‌پذیری در مغز شما و تقویت مهارت برنامه‌ریزی فردی، می‌پردازیم.
✅ نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید
اگر فکر می‌کنید، برنامه‌ریزی بسیار دشوار است، احتمالاً تسلط زیادی بر ابعاد وجودی و توانایی‌های شخصی‌تان ندارید. شناخت عادت‌ها، توانایی‌ها و نقاط قوت و ضعفتان، به ریشه‌یابی علل رفتارهای شما کمک می‌کند و مشخص می‌کند که چرا به انجام بعضی از کارها تمایل نشان داده و از عمل به برخی دیگر پرهیز می‌کنید. درنهایت خودشناسی به شناسایی اهداف درست و تنظیم صحیح عادت‌هایتان کمک می‌کند.
✅ سختی کارها را بپذیرید
اگر انتظار داشته باشید، کارهای دشوار به‌آسانی حل شوند، درنهایت دچار ناامیدی و سرخوردگی خواهید شد؛ اما اگر دشواری کارها ر بپذیرید، تمایل بیشتری به حل مسائل و انگیزه‌ی بالاتری برای تلاش کردن خواهید داشت، زیرا چالش را به‌عنوان روندی در مسیر موفقیت پذیرفته‌اید. در نظر گرفتن واقعیت‌ها همیشه به پیشرفت روند ماجرا کمک می‌کند. افرادی که به‌تازگی شروع به برنامه‌ریزی می‌کنند، ممکن است دچار کلافگی و سردرگمی شوند، زیرا آن‌ها نمی‌خواهند محدودیت‌های زمانی و واقعی را ازنظر تعداد فعالیت‌های ممکن روزانه بپذیرند؛ اما کسانی که واقع‌بین هستند، آرامش و اعتمادبه‌نفس بیشتری دارند و ازآنجایی‌که وضوح و علم بیشتری در مورد چگونگی ساختار زمانی مناسب خود دارند، در برنامه‌ریزی‌های خود، به بیشترین بازدهی ممکن می‌رسند.
✅ وسواس فکری را کنار بگذارید
افرادی که از توانایی و بازدهی چندانی در برنامه‌ریزی برخوردار نیستند، معمولاً نوع تفکر مشابهی در این زمینه دارند. آن‌ها معتقدند که اگر به هر دلیلی مشکلی در روند برنامه‌ریزی‌هایشان به وجود آمد و نتوانستند برنامه‌ی خود را به‌طور تمام و کمال اجرا کنند، در این صورت تمام تلاش‌هایشان به هدر رفته است یا اگر نمی‌توانند هر روز برنامه‌ریزی کنند، اصلاً نباید برنامه‌ریزی کنند. این افراد سریعاً ناامید شده و تسلیم می‌شوند.
اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، وسواس فکری را کنار بگذارید و از سرزنش کردن خود دست بردارید! یادگیری را به‌عنوان هدف اصلی خود در فرایند پیشرفت و در رأس فعالیت‌های خود در نظر گرفته و از تلاش کردن دست برندارید. در این صورت، هر روز و هر لحظه اهمیت دارد، کیفیت کارها بر کمیت انجام دادن آن‌ها پیشی می‌گیرد و اگر به هر دلیل از هدف اصلی خود فاصله گرفتید، بازگشت به مسیر آسان‌تر خواهد بود.
✅ سیستم برنامه‌ریزی مناسب خود را شناسایی کنید
به‌جای محدود کردن خود به یک برنامه‌ی خشک و اجباری، از برنامه‌ریزی کردن لذت ببرید! سیستمی از برنامه‌ریزی را بیابید که برای شما مناسب و خوشایندتر باشد. برای مثال، اگر تصاویر تأثیر بیشتری در ذهن و عملکرد شما دارند (سمت راست مغز شما فعال‌تر است)، اولویت‌های خود را با این روش سازمان‌دهی کنید. مثلاً از استیکی نوت‌های رنگی و یا نقاشی‌های ذهنی استفاده کنید و آن‌ها را در مکانی مناسب در معرض دید خود بچسبانید.
اگر جداول زمانی مرتب‌شده را ترجیح می‌دهید (سمت چپ مغز شما فعال‌تر است)، می‌توانید لیست کارها و برنامه‌های خود را در Excel قرار دهید و یا از اپلیکیشن‌های مختلفی که بدین منظور طراحی شده‌اند، بهره بگیرید. استفاده از این اپلیکیشن‌ها می‌تواند برای سازمان‌دهی و پیگیری منظم برنامه‌هایتان مفید واقع‌شده و لیست واضحی از فعالیت‌های روزانه را در اختیارتان قرار دهند.
✅ از دیگران مشورت بگیرید
اگر افرادی را می‌شناسید که در برنامه‌ریزی عالی هستند و در این کار مهارت دارند، از آن‌ها مشورت بگیرید و از ایده‌هایشان استفاده کنید. راه‌حل‌هایی که این اشخاص ارائه می‌دهند، ممکن است به سازمان‌دهی مناسب فعالیت‌ها و صرفه‌جویی وقت شما در برنامه‌ریزی کمک کنند. از طرف دیگر، آشنایی با کسانی که از برنامه‌ریزی‌های خود نتیجه گرفته و به اهداف خود رسیده‌اند، انگیزه و اعتمادبه‌نفس شما را در این زمینه بیشتر می‌کنند. مراجعه به مشاوران برنامه‌ریزی که راهنما و پیگیر برنامه‌های شما هستند، نیز می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.
✅ به تلاش خود ادامه دهید
در هنگام برنامه‌ریزی باید انتظار وقایع پیش‌بینی‌نشده را نیز داشته باشید. برای مثال، ممکن است به دلیل وقوع برخی از اتفاق‌ها، پروژه‌ای را که انتظار داشتید امروز به پایان برسانید، به روز دیگری محول کنید. این تغییرات کوچک و گهگاه بزرگ در روند برنامه‌ریزی، نباید شما را از دنبال کردن ادامه‌ی برنامه‌ی خود بازدارد. در مقابل تغییرات، خلاقیت داشته باشید و از تلاش کردن دست برندارید؛ زیرا برنامه‌ریزی تنها با تلاش کردن است که نتیجه داده و شما را در رسیدن به اهداف دلخواهتان یاری می‌کند.
