تواناییها، ویژگیهای پایدار حسی و حرکتی فرد هستند که بر عملکرد او در شغل تأثیر میگذارد.
در پایگاه داده مشاغل اونِت (O*NET)، تواناییهای حسی و حرکتی موردنیاز برای هر شغل در قالب دستهبندی زیر تعریف شده است و در بستههای سنجش سازگاری شغلی پروفایلسنتر بکار گرفته شدهاند:
دستهبندی تواناییها |
عنوان توانایی |
توصیف توانایی |
|
تواناییهای شناختی |
تواناییهای کلامی |
درک شفاهی |
توانایی شنیدن و فهم اطلاعات و نظرات گوینده از میان واژهها و جملات |
درک نوشتاری |
توانایی خواندن و درک اطلاعات و نظرات نوشتهشده |
||
بیان شفاف و قابلفهم |
توانایی انتقال اطلاعات و نظرات در گفتگوها بهگونهای که دیگران بتوانند آنها را درک کنند |
||
بیان نوشتاری |
توانایی انتقال اطلاعات و نکات در قالب نوشته، بهنحویکه برای دیگران قابلدرک باشد |
||
ایدهپردازی و استدلال |
ایدهپردازی |
توانایی خلق ایدههای متفاوت و متنوع در خصوص یک موضوع |
|
ابتکار |
توانایی خلق ایدههای ناب، جدید یا هوشمندانه پیرامون یک موضوع یا موقعیت خاص برای حل خلاقانه یک مشکل |
||
شمّ مسئلهیابی |
توانایی شناسایی و کشف اشکالات و مسائل موجود در کار |
||
استدلال قیاسی (استنتاجی) |
توانایی بهرهگیری از قواعد کلی جهت یافتن جوابهای معقول برای مسائل خاص |
||
استدلال استقرایی |
توانایی ترکیب اجزا یا اطلاعات متفاوت برای کشف و شناسایی قواعد عمومی، ازجمله ربط دادن اتفاقات در ظاهر بیربط |
||
منظمسازی اطلاعات |
توانایی مرتبسازی اجسام و یا فعالیتها با ترتیب یا الگویی خاص، مطابق با قاعده یا قواعد مشخص |
||
دستهبندی |
توانایی ایجاد و بهکارگیری مجموعههای متفاوتی از قواعد برای ترکیب یا طبقهبندی اجسام به روشهای متفاوت |
||
تواناییهای کمی |
استدلال ریاضی |
توانایی انتخاب و استفاده از شیوهها و فرمولهای صحیح ریاضی برای حل یک مسئله |
|
محاسبه روان اعداد |
توانایی جمع و تفریق و ضرب و تقسیم سریع و دقیق |
||
حافظه |
بهخاطرسپاری |
توانایی بهخاطرسپاری و یادآوری اطلاعاتی چون کلمات، اعداد، تصاویر و کارها |
|
تواناییهای ادراکی |
جمعبندی سریع دادهها |
توانایی درک، ترکیب و سازماندهی سریع اطلاعات در قالب الگوهای معنیدار و جمعبندی و نتیجهگیری از آنها |
|
شناسایی الگوها |
توانایی شناخت یا تشخیص یک الگوی شناختهشده (یک شکل، جسم، کلمه یا صدا) اما پنهان در بین موارد گمراهکننده |
||
ادراک سریع |
توانایی مقایسه سریع و دقیق شباهتها و تفاوتها در بین مجموعههای نوشتاری، اعداد، اشیاء، تصاویر یا الگوها |
||
تواناییهای درک فضایی |
جهتیابی فضایی (سهبعدی) |
توانایی شناخت موقعیت مکانی در محیط پیرامون، یا شناخت موقعیت اشیاء اطراف نسبت به خودمان |
|
تصویرسازی ذهنی |
توانایی تصور اینکه شیئی پس از چرخش یا جابجایی برخی از اجزای آن، چه شکلی خواهد شد |
||
توجه |
تمرکز گزینشی |
توانایی تمرکز بر یک فعالیت در یک بازه زمانی، بدون حواسپرتی |
|
زمانبندی |
توانایی تقسیم زمان برای توجه و تمرکز متناوب بر دو یا چند کار یا سیگنال مثل صداها، محرکها و ... |
||
تواناییهای سایکوموتور |
توانایی حرکات ظریف |
ثبات دست و بازو |
توانایی ثابت نگهداشتن دست و بازو جهت انجام کاری دقیق |
مهارت دستها |
توانایی حرکت سریع دستها و بازوها برای گرفتن اجسام، انجام کارهای ظریف، یا سر هم کردن اشیای ریز |
||
مهارت انگشتان |
توانایی حرکت هماهنگ و دقیق انگشتان برای گرفتن یا کار کردن با اشیاء بسیار کوچک |
||
توانایی کنترل حرکت |
دقت در کنترل |
توانایی کنترل یک ماشین یا خودرو بهصورت سریع و مکرر |
|
هماهنگی اعضاء بدن |
توانایی هماهنگ کردن دو یا چند عضو بدن با همدیگر، ضمن نشستن، برخاستن یا خوابیدن |
||
واکنش هدفمند |
سرعت انتخابِ جهتِ حرکت در واکنش به محرکهای مختلف نوری، صوتی یا تصویری |
||
کنترل آهنگ حرکت |
توانایی زمانبندی تحرک بدن یا اجسام، مطابق با تغییراتی که انتظار میرود در سرعت و یا جهت حرکت اجسام روی دهد |
||
توانایی واکنشهای سریع |
واکنش سریع |
توانایی پاسخ سریع از طریق دست، انگشت یا پا به محرکهایی چون صدا، نور یا تصویر |
|
حرکت سریع مچ و انگشت |
توانایی حرکت دادن سریع، آسان و مکرر انگشتان، مچ و دست |
||
حرکت سریع اندامها |
توانایی حرکت سریع بازوها و پاها |
||
تواناییهای فیزیکی |
تواناییهای فیزیکی قدرتی |
قدرت ایستایی |
استفاده از حداکثر قدرت ماهیچهها برای بالا بردن، هل دادن، کشیدن یا حمل اشیاء |
چالاکی |
توانایی تخلیه حداکثر نیروی ماهیچهای در زمان کوتاه برای دویدن و یا پرتاب کردن چیزی |
||
قدرت پویا |
توانایی به کار گرفتن نیروهای ماهیچهای بهطور مدام و مکرر در یک دوره زمانی و تحمل خستگی آنها |
||
قدرت بالاتنه |
توانایی استفاده از ماهیچههای شکم و کمر در یک فاصله زمانی، بهطور مکرر یا مداوم، بدون کوفتگی |
||
تابآوری |
استقامت |
توانایی صرف نیرو به مدت طولانی بدون خسته شدن و قطع نفس |
|
انعطافپذیری، تعادل و هماهنگی |
انعطافپذیری کششی |
قابلیت خمش، کشش و پیچش بدن، دستها و پاها |
|
انعطافپذیری پویا |
توانایی خم شدن، کشیده شدن و پیچ خوردن دستها و پاها و سایر اجزای بدن، بهدفعات زیاد و با سرعت مناسب |
||
هماهنگی کلی بدن |
توانایی هماهنگسازی حرکات دستها و پاها و بالاتنه درحالیکه تمام بدن در حرکت است |
||
حفظ تعادل |
توانایی حفظ تعادل بدن و یا قائم ایستادن در وضعیت ناپایدار |
||
تواناییهای حسی |
تواناییهای بصری |
دید نزدیک |
توانایی دیدن جزئیات از نزدیک (در چند قدمی) |
دید دور |
توانایی دیدن جزئیات از فواصل دور |
||
تفکیک رنگها |
توانایی تفکیک رنگهای متفاوت، ماتی و برّاقی و درجات مختلف رنگها |
||
دید در شب |
توانایی دیدن در نور کم |
||
دید پیرامونی |
توانایی دیدن اجسام یا حرکت آنها در اطراف در زمان نگاه مستقیم به جلو |
||
درک عمق |
توانایی تشخیص فاصله اجسام و یا دوری و نزدیکی آنها نسبت به هم |
||
دید در نور شدید |
توانایی دیدن اشیا در نور شدید و آزاردهنده |
||
تواناییهای شنیداری و گفتاری |
حساسیت شنوایی |
توانایی تشخیص و بیان تفاوت بین اصواتی که ازنظر تُن و بلندی (رسایی) با هم متفاوت هستند |
|
تمرکز شنیداری |
توانایی تمرکز روی یک منبع صوتی خاص علیرغم وجود صداهای گیجکننده دیگر |
||
جهتیابی صدا |
توانایی تشخیص جهت منبع تولید صدا |
||
تشخیص گفتار |
توانایی تشخیص و درک گفتار دیگران |
||
بیان رسا و واضح |
توانایی واضح صحبت کردن بهگونهای که دیگران بتوانند منظور ما را بفهمند |
پرسشنامه تواناییهای حسی و حرکتی مورداستفاده در پروفایلسنتر، نسخه ترجمهشده پرسشنامه O*NET است که تلاش شده در طراحی آن به حداکثر وفاداری به نسخه اصلی رعایت گردد.