انتخاب رشته سال نهم / کدام‌یک از رشته‌های تحصیلی مناسب شما است؟
انتخاب رشته سال نهم تحصیلی اولین قدم شما برای ورود به دنیای تخصصی‌تان است. تا قبل از آن، شما یک سری مباحث عمومی و همگانی را مطالعه می‌کردید، اما اکنون باید تخصص خود را انتخاب کرده و ریزبه‌ریز مباحث جزئی رشته‌تان را یاد بگیرید.
ازآنجایی‌که اولین قدم برای ورود به دنیای علم و تحصیل و جهت‌گیری یک شخص در راستای شغل آینده‌اش در گرو انتخاب او در این مرحله است، پس باید دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان اهمیت این موضوع را درک کرده و برای تصمیم‌گیری صحیح، فعالیت‌های لازم را انجام دهند.
اولین کاری که باید بکنید، این است که با انواع رشته‌های تحصیلی دبیرستان، شاخه‌ها و مشاغل مرتبط با آن‌ها آشنا شوید. ما در این مطلب سعی داریم تا به معرفی برخی از این موارد بپردازیم.
باتوجه‌به قوانین نظام آموزشی کشور، دانش‌آموزان باید در پایه نهم در یکی از زیرشاخه‌های علوم نظری، کاردانش و فنی و حرفه‌ای به ادامه‌ی تحصیل بپردازند.
انتخاب رشته سال نهم باید بر مبنای ضریب هوشی، نمرات تحصیلی، استعداد و نقاط ضعف و قوت دانش‌آموز انجام گیرد.
دانش‌آموزان علاوه بر علاقه و استعداد نیاز به کسب حدنصاب لازم در برخی دروس را دارند که توسط سیستم آموزشی محاسبه می‌شود. تأثیر نمرات دروس تخصصی مرتبط با هرکدام از زیرشاخه‌های بالا، 35 نمره از 100 نمره است. برای درک بهتر موضوع به ادامه‌ی مطلب توجه کنید.
✅ شاخه‌های تحصیلی در انتخاب رشته نهم
با توجه به فرمی که مدارس در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهند، در پایه نهم سه شاخه با نام‌های علوم نظری، کاردانش و فنی‌وحرفه‌ای همراه با زیرمجموعه‌های خود را مشاهده می‌شود.
- علوم نظری شامل: علوم تجربی، علوم ریاضی و فیزیک، ادبیات و علوم انسانی، علوم و معارف اسلامی
- کار و دانش شامل: زمینه‌های مربوط به صنعت، هنر، خدمات و کشاورزی
- فنی‌وحرفه‌ای شامل: زمینه‌های مربوط به صنعت، هنر، خدمات و کشاورزی
✅ معرفی شاخه‌های علوم نظری
علوم نظری یکی از شاخه‌های پرطرفدار بین دانش‌آموزان در دوران متوسطه است که شامل علوم تجربی، علوم ریاضی و فیزیک، ادبیات و علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی است؛ که در ادامه می‌خواهیم به معرفی تک‌تک این رشته‌ها بپردازیم.
رشته ریاضی و فیزیک
همان‌طور که از نامش پیداست برای انتخاب این رشته در انتخاب رشته سال نهم، دانش‌آموزان باید در دروس ریاضی و فیزیک نمرات خوبی داشته باشند؛ یعنی داشتن پایه‌ی قوی در این دروس برای تحصیل در این شاخه مهم و ضروری است. دروس شیمی و هندسه نیز از دیگر پیش‌نیازهای این رشته بشمار می‌روند. دانش‌آموزان برای موفقیت در این رشته باید از توانایی ذهنی بالایی در حل مسائل ریاضی و توانایی تجزیه‌وتحلیل مسائل مختلف و قدرت تجسم فضایی برخوردار باشند.
در ادامه‌ی تحصیلات تکمیلی این رشته نیز دروس ذکرشده دارای ضرایب بالایی هستند که باید به این نکات توجه کافی شود. این رشته یکی از وسیع‌ترین رشته‌های دانشگاهی محسوب می‌شود که دربرگیرنده‌ی بیشتر رشته‌های مهندسی است.
دانش‌آموزان علاقه‌مند به مهندسی باید از طریق این شاخه به ادامه‌ی تحصیل بپردازند. دانش‌آموزان برای ورود به این رشته باید حدنصاب لازم نمرات را در دروس علوم و ریاضی به دست آورند.
رشته تجربی
رشته تجربی یکی از پرطرفدارترین رشته‌ها در انتخاب رشته سال نهم و در میان دانش‌آموزان متوسطه است. افراد علاقه‌مند به علوم پزشکی و پیراپزشکی باید از طریق این رشته وارد دانشگاه و بازار کار شوند.
برای موفقیت در این رشته باید در دروس علوم تجربی دوره راهنمایی، علوم زیستی، ریاضی و شیمی، از توانایی و پایه‌ی خوبی برخوردار باشند. دانش‌آموزان این رشته باید علاقه‌ی کافی به مطالعه‌ی بدن انسان و موجودات زنده و قدرت به خاطر سپردن تمام جزئیات آن‌ها را داشته باشند تا بتوانند موفق شوند.
افرادی که به علوم آزمایشگاهی و تجزیه تحلیل مواد و کشف چیزهای جدید علاقه‌مند می‌باشند باید سراغ این شاخه بروند. از نظر تنوع رشته‌های دانشگاهی این رشته بعد از رشته‌ی ریاضی و فیزیک در رتبه‌ی دوم قرار دارد.
بسیاری از دانش‌آموزان این رشته به سمت رشته‌های پزشکی و یا رشته‌های مرتبط با پزشکی می‌روند و بعد از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه می‌توانند در مراکز درمانی و بهداشتی مشغول به کار شوند. دانش‌آموزان علاقه‌مند به این رشته باید حدنصاب لازم نمرات را در دروس علوم و ریاضی به دست آورند.
رشته ادبیات و علوم انسانی
یکی از رشته‌های شاخه‌ی علوم نظری رشته‌ی ادبیات و علوم انسانی است. همان‌طور که از نامش نیز مشخص است، این رشته مربوط به علوم انسانی و اجتماعی است. زبان و ادبیات ملل مختلف، ادیان و مذاهب مختلف، علوم ورزشی، باستان‌شناسی، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد، جامعه‌شناسی، علوم اجتماعی و مردم‌شناسی، فلسفه و منطق، روانشناسی، مسائل مربوط به خانواده و علوم تربیتی از محورهای اصلی این رشته محسوب می‌شود.
علاوه بر این‌که دانش‌آموزان این رشته باید در دروس ادبیات و زبان عربی قوی باشند، باید از قدرت حافظه‌ی بالایی برای به خاطر سپردن مطالب دروس برخوردار باشند. در درجه‌ی دوم دانش‌آموزان این رشته برای موفقیت باید توانایی بالایی برای برقراری ارتباط با دیگران داشته باشند و از مهارت سخنوری خوبی برخوردار باشند.
دانش‌آموزان علاقه‌مند به این رشته باید حدنصاب لازم نمرات در دروس زبان و ادبیات فارسی، مطالعات اجتماعی و زبان عربی را به دست آورند.
رشته علوم و معارف اسلامی
در این رشته پیرامون دروس و موضوعات معارف اسلامی و تفسیر قرآن و ادبیات و زبان عربی بحث می‌شود. پس باید دانش‌آموزان در این زمینه علاقه و استعداد کافی داشته باشند. بیشتر دروس این رشته مانند رشته‌ی علوم انسانی جنبه‌ی حفظیاتی دارند، پس باید دانش‌آموزان از قدرت تمرکز و حافظه‌ی خوبی برخوردار باشند.
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در رشته‌های دانشگاهی مربوط به گروه ادبیات و علوم انسانی ادامه‌ی تحصیل دهند. همچنین برخی از مؤسسات آموزش عالی خاص مانند دانشگاه علوم و حدیث، از بین داوطلبین مذکور برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌های مذهبی و اسلامی دانشجو می‌پذیرد. کسب حدنصاب نمرات دروس معارف اسلامی، زبان و ادبیات فارسی و زبان عربی برای ورود به این رشته الزامی است.
✅ شاخه فنی‌وحرفه‌ای
این شاخه روی دروس عملی و مهارتی بیشتر از دروس تئوری تمرکز دارد؛ بنابراین این رشته در انتخاب رشته سال نهم برای دانش‌آموزانی که به مهارت‌های عملی علاقه‌مند هستند، بسیار مناسب است. رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای شامل رشته‌هایی در زمینه‌های هنر، کشاورزی، خدمات و صنعت است.
دانشجویان این شاخه با توجه به مباحث درسی و نوع دروسی که برای آن‌ها ارائه می‌شود، از نظر عملی آمادگی بیشتری نسبت به بقیه‌ی دانش‌آموزان در ورود به بازار کار دارند. مراکز و واحدهای آموزشی که این شاخه در آن‌ها تدریس می‌شوند «هنرستان» و دانش‌آموزان آن «هنرجو» نامیده می‌شوند. از اهداف این شاخه می‌توان به ایجاد خلاقیت و نوآوری و کشف بهتر و زودتر استعدادهای دانش‌آموزان و پرورش درست آن‌ها برای دستابی به شغل‌های مرتبط نام برد. برای ورود به این شاخه دانش‌آموزان باید بتوانند حدنصاب نمرات دروس ریاضی و علوم تجربی و حرفه‌وفن را به دست آورند.
گروه هنر
شامل رشته‌هایی مانند سینما، انیمیشن، نقاشی، هنرهای تجسمی، هنرهای چوبی و قلم‌زنی، گرافیک، طراحی و دوخت و… است.
گروه صنعت
شامل رشته‌های: الکترونیک، الکتروتکنیک، مکانیک خودرو، نقشه‌برداری، متالوژی، ساخت و تولید، نقشه‌کشی عمومی، صنایع فلزی، صنایع چوب و کاغذ و… است.
گروه کشاورزی
شامل: امور زراعی و دامی، امور دامی، مهندسی تولیدات گیاهی، تکنولوژی گیاه‌پزشکی، تکنولوژی پرورش طیور، مدیریت تلفیقی آفات، تکثیر و پرورش آبزیان، صنایع غذایی، ماشین‌های کشاورزی و…است.
گروه خدمات
شامل رشته‌های: کامپیوتر، نقشه‌کشی معماری، کودک یاری، مدیریت خانواده، حسابداری، بازرگانی، تربیت‌بدنی و … است.
✅ شاخه کار و دانش
این شاخه از نظر رشته‌های زیرمجموعه‌ی خود با شاخه‌ی فنی‌وحرفه‌ای شباهت‌های زیادی دارد. در این شاخه نیز دانش‌آموزان بیشتر روی کارهای عملی و کارگاهی تمرکز دارند و مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار را کسب می‌کنند. مراکز و واحدهای آموزشی مربوط به این شاخه «هنرستان کاردانش» نامیده می‌شوند.
دانش‌آموزانی که از توانایی کمتری برای یادگیری دروس تئوری برخوردارند، می‌توانند در این شاخه به ادامه‌ی تحصیل بپردازند. دانش‌آموزان این شاخه بعد از اتمام تحصیل، مدرک معتبری از طرف مرکز تحصیلی در حوزه‌ی مرتبط با رشته‌ی تحصیلی خود دریافت می‌کنند که می‌تواند برای ورود به بازار کار برای آن‌ها بسیار مفید باشد. این دو شاخه علاوه بر شباهت‌های فراوان دارای تفاوت‌هایی نیز هستند.
- بیشتر دروس ارائه‌شده در شاخه کار و دانش عملی و کارگاهی است و دروس تئوری کمی در آن جای دارد، اما در شاخه‌ی فنی‌وحرفه‌ای دروس تئوری نیز برای دانش‌آموزان ارائه می‌شود؛ بنابراین شرایط ورود و ادامه‌ی تحصیل در شاخه‌ی فنی حرفه‌ای به‌مراتب سخت‌تر از کار و دانش است.
- شاخه‌ی کار و دانش به علت عملی بودن دروس تنوع رشته‌های بالاتری نسبت به شاخه‌ی فنی‌وحرفه‌ای دارد. به‌طور میانگین برای شاخه‌ی کاردانش حدود 150 زیرشاخه و برای شاخه‌ی فنی‌وحرفه‌ای حدود 40 زیررشته می‌توان نام برد.
