چگونه پلیس شویم؟ / تحصیل و خدمت در نیروی انتظامی
هر جامعه‌ای نیاز به افرادی برای برقراری امنیت عمومی دارد. به خصوص جوامع کنونی که روابط انسانی شکل پیچیده‌ای به خود گرفته و جرائم و رفتارهای نابهنجار اجتماعی روزبه‌روز در حال گسترش است. در سراسر دنیا افرادی برای مقابله با مشکلات امنیتی جوامع آموزش و تربیت داده می‌شوند که به این افراد پلیس می‌گویند. وظایف پلیس چیست؟ چگونه پلیس شویم؟
البته وظایف پلیس فقط به این چند مورد ختم نمی‌شود و طیف گسترده‌ای از وظایف و حیطه‌ی بزرگی از مسئولیت‌ها را بر عهده دارند. از آسیب‌شناسی جرائم، کشف جرائم، پیشگیری، کنترل و … که همگی در جهت داشتن جامعه‌ای سالم، به دور از تنش و خطر بسیار مهم و حیاتی هستند.
پلیس بودن شغل پر خطر و پر استرسی است که نیاز به افرادی قوی از لحاظ جسمی و روحی دارد.
پس تنها علاقه و انگیزه نمی‌تواند برای یک پلیس کافی باشد و در انجام کارهای روزمره او را یاری کند. ما در این مطلب می‌خواهیم به سوال “چگونه پلیس شویم؟” پاسخ دهیم و شرایط ورود به شغل پلیسی و مهارت و استعدادهای لازم برای ایفای نقش مثبت در این شغل را بیان کنیم.
✅ پلیس کیست؟
پلیس مأمور اجرای قانون است که در کشور ما پلیس و سیستم نوین ایجاد نظم و امنیت داخلی یعنی سازمان پلیس از یک‌صد سال پیش وجود داشته است. این افراد از میان جوانان جسور و شجاع، دارای آمادگی‌های روحی و جسمی بالا برگزیده می‌شوند و علاوه بر تمرینات فیزیکی و آمادگی جسمانی دشوار، در زمینه‌هایی مانند رانندگی، علم کامپیوتر، مهارت‌های تکنیکی و تاکتیکی، اسلحه‌شناسی، مردم‌شناسی، حقوق مدنی، جرم‌شناسی و … آموزش می‌بینند تا بتوانند برای انجام فعالیت‌های این شغل آمادگی لازم را پیدا کنند. اما چگونه پلیس شویم؟
✅ دانشگاه علوم انتظامی امین
یکی از مهم‌ترین واحدهای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه علوم انتظامی ناجا است، که به جذب نیروی کارآمد در این زمینه پرداخته است و تنها دانشکده‌ی افسری موجود در ایران بشمار می‌رود.
این دانشکده در مقطع کارشناسی دارای شش گرایش است، که دانشجویان از ترم چهارم شاخه یا گرایش خود را انتخاب می‌کنند. مقطع کاردانی این دانشکده نیز دارای گرایش‌های راهنمایی و رانندگی و انتظامی است. تحصیل در این دانشکده به صورت شبانه‌روزی است، یعنی دانشجویان جذب شده از سراسر کشور به صورت 24 ساعته در دانشکده حضور دارند و به مدت چهار سال به آموزش‌های تئوری و عملی می‌پردازند.
✅ راه‌های ورود به شغل پلیسی
چگونه پلیس شویم؟ برای انتخاب این شغل دو راه وجود دارد:
- یا باید از طریق شرکت در کنکور سراسری و انتخاب رشته‌ی “کارشناسی پلیسی” وارد این حرفه شوید.
- یا از طریق پرکردن فرم‌های ثبت‌نامی که هر ساله از طرف این سازمان با عنوان استخدام نیرو به اطلاع می‌رسد اقدام کنید.
روش اول: از طریق کنکور سراسری
در روش اول برای ورود به دانشگاه افسری نیروی انتظامی شما باید مدرک پیش‌دانشگاهی در یکی از گرایش‌های نظری ریاضی، تجربی، انسانی، معارف داشته باشید، یا در حال تحصیل در دوره‌ی پیش‌دانشگاهی یکی این رشته‌ها باشید. سپس با شرکت در آزمون کنکور سراسری و به دست آوردن رتبه‌ی مناسب (حداقل 2000) در هنگام انتخاب رشته، رشته‌ی کارشناسی علوم انتظامی که از گرایش‌های نیمه‌متمرکز است را انتخاب کنید. یعنی بعد از قبولی اولیه، شما باید مراحل معاینه جسمی، روحی و مصاحبه و گفت‌وگوی حضوری را نیز بگذرانید. در این رشته مراحل معاینه و مصاحبه نسبت به نمره‌ی علمی آزمون کنکور از اهمیت بالایی برخوردار است.
در صورت قبولی در این مراحل شما به دانشکده‌ی افسری امین واقع در تهران راه پیدا خواهید کرد و بعد از آموزش‌های لازم و طی مراحل تئوری و عملی از این دانشکده با درجه‌ی ستوان دومی فارغ‌التحصیل می‌شوید. از بدو ورود، شما به استخدام نیروی انتظامی درمی‌آیید و از تمام امکانات رفاهی و درمانی و خدماتی این سازمان می‌توانید استفاده کنید. علاوه بر این مزایا و امکانات، حقوق ماهیانه نیز دریافت خواهید کرد. بعد از اتمام دروس دانشکده بنا بر نیاز این سازمان در یکی از شاخه‌های نیروی انتظامی به خدمت مشغول خواهید شد.
روش دوم: از طریق ثبت‌نام
پلیس نیروی انتظامی هرساله بنا بر نیاز سازمان از بین افراد دارای دیپلم و یا سایر مدارک تحصیلی غیر مرتبط با این سازمان اقدام به استخدام می‌کند. افراد علاقه‌مند می‌توانند با توجه به شرایط و موارد موجود در فرم‌های استخدامی اقدام به ثبت‌نام کنند و بعد از طی مراحل لازم به استخدام این سازمان درآیند.
✅ شرایط تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ‌التحصیلان دوره‌ی کارشناسی می‌توانند بعد از اتمام این دوره در کنار انجام شغل خود به ادامه‌ی تحصیل بپردازند و هیچ مانعی در ادامه‌ی تحصیل برای پلیس‌ها وجود ندارد.
✅ انتخاب محل خدمت
انتخاب محل خدمت فارغ‌التحصیلان این رشته بر اساس نیازهای سازمان و نیازهای رسته‌های انتخابی دانشجویان صورت می‌گیرد. تمامی نیروهای پلیس بر اساس قانون باید در طول خدمت خود چندین سال در مناطق محروم و عملیاتی خدمت کنند.
✅ زنان و شغل پلیسی
امروزه با توجه به پیشرفت جامعه نیاز به نیروهای پلیس زن نیز در کنار مردان احساس می‌شود. نحوه‌ی ورود به دانشگاه پلیس برای دختران از طریق کنکور سراسری در مقاطع کاردانی و کارشناسی یا با گزینش فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌ها در رشته‌های مرتبط با مأموریت پلیس انجام می‌گیرد. البته دختران دیپلم هم برای آموزش‌های کوتاه‌مدت و به صورت درجه‌داری جذب پلیس می‌شوند.
دختران نیز مانند پسران علاوه بر کسب رتبه‌ی لازم علمی، از لحاظ روحی جسمانی و مصاحبه نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند. افراد قبول‌شده در مرکز آموزش عالی کوثر که یکی از دانشکده‌های دانشگاه انتظامی است مشغول به آموزش می‌شوند و در طول تحصیل آموزه‌های علمی و عملی چون آموزش‌های نظامی، تیراندازی، شنا، دفاع شخصی، آمادگی جسمانی و رانندگی را می‌آموزند. این دانشجویان از همان ماه قبولی به استخدام نیروی انتظامی درمی‌آیند و از حقوق و مزایای این سازمان و تمام امکانات رفاهی و آموزشی و درمانی آن استفاده می‌کنند.
چگونه پلیس شویم؟
گرایش‌های تحصیلی دانشجویان پلیس زن بر اساس نیاز سازمان، رسته‌های راهنمایی و رانندگی، کشف جرائم، اطلاعات، انتظامی و رایانه است. بعد از فارغ‌التحصیلی زنان پلیس در مراکز خاصی که متناسب با رسته‌ی آنان است در ارتباط با امور زنان و کودکان مشغول به کار می‌شوند.
✅ مهارت‌های لازم برای پلیس
افراد برای موفقیت در شغل‌های‌شان به برخی مهارت‌ها بیشتر احساس نیاز پیدا می‌کنند. وجود این مهارت‌ها در شخصیت فرد می‌تواند انجام کارها را برای او راحت‌تر سازد و او را به موفقیت در حیطه‌ی شغلی خود برساند. توجه به استعدادها و مهارت‌ها و پرورش آن‌ها در شغل پلیسی بسیار مهم است.
- یک پلیس باید فردی جسور و شجاع باشد تا بتواند از خود و دیگران در مقابل خطرات محافظت کند.
- صادق و قابل‌اعتماد باشد تا افراد بتوانند مشکلات خود را به‌راحتی بیان کنند.
- از لحاظ روحی و جسمی قوی باشد و در مقابل خطرات شغلش آرامش خود را حفظ کند.
- شغل پلیسی کاره تیمی و گروهی می‌طلبد و یک پلیس موفق باید توانایی کافی برای کارهای تیمی داشته باشد.
- ارتباط اجتماعی خوبی داشته باشد و از صبر و اعتمادبه‌نفس بالایی برخوردار باشد.
✅ شخصیت‌های متناسب با این شغل
در انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، استعدادها، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی می‌باشند. افراد باید با شناخت شخصیت خود مسیر را برای خود هموار سازند. البته در هر شغلی افراد موفق با شخصیت‌های مختلف وجود دارند و نمی‌توان به صورت دقیق گفت حتماً برای این شغل این شخصیت مورد نیاز است، اما با بررسی شخصیت افراد موفق در هر حیطه تا حدودی شباهت‌های شخصیتی آنان مشخص می‌شود.
تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که به شغل پلیسی روی می‌آورند دارای تیپ‌های شخصیتی ESTJ، ISTJ، ESTP، ISTP، ISFP بر اساس شخصیت‌شناسی MBTI می‌باشند.
این تیپ‌های شخصیتی با وجود برخی تفاوت‌ها در برخی موارد مانند ریسک‌پذیری، کمک به مردم و جامعه، کار در شرایط ریسک دار و انعطاف‌پذیری شخصیتی، دارای نقاط مشترکی هستند.
✅ گرایش‌های این رشته
رشته‌ی انتظامی در مقطع کارشناسی بنا بر نیاز سازمان به شش گرایش تقسیم می‌شود. گرایش‌های این رشته شامل: اطلاعات، راهنمایی و رانندگی (انتظامی)، مهندسی، اداری و مالی، خدمات و پشتیبانی و ارتباطات انتظامی است.
هر فرد باید در انتخاب شغل‌های حساس و پرخطر مانند این شغل از انتخاب خود اطمینان کافی داشته باشد و طبق شرایط زندگی خود دست به انتخاب بزند و شرایط لازم برای تحصیل و آینده‌ی این شغل را در نظر بگیرد.
برای مثال تحصیل در این دانشکده به صورت شبانه‌روزی است و عدم سوءپیشینه از پیش‌نیازهای ضروری و مهم برای ورود به این شغل است، حتی محدودیت‌های جسمی و سنی مانند قد نیز وجود دارد، یا در طول خدمت نیاز به زندگی در مناطق محروم و عملیاتی وجود دارد. وجود مأموریت‌های شبانه یا آماده‌باش‌ها باعث می‌شود افراد هفته‌های متوالی زندگی روزمره و عادی خود را نداشته باشند که ممکن است برای خانواده‌ی فرد مشکل‌ساز شود. تمامی این اطلاعات باید قبل از انتخاب این شغل به صورت کامل توسط خود دانش‌آموز مورد بررسی قرار گیرد تا آگاهی و اطمینان کامل به دست آید.
